Khen ngợi là gì? Sức mạnh lời khen và cách khen người khác?

1. Khen ngợi là gì?

Khen ngợi, một hình thức tương tác xã hội, biểu thị sự công nhận, an ủi hoặc sự ngưỡng mộ. Khen ngợi có thể được thể hiện bằng cách sử dụng cả lời nói và ngôn ngữ cơ thể, bao gồm cả biểu cảm khuôn mặt và cử chỉ.

Sự khen ngợi bằng lời nói liên quan đến việc đưa ra đánh giá tích cực về các đặc điểm hoặc hành động của người khác, trong đó người đánh giá thừa nhận tính hợp lệ của các tiêu chuẩn mà người nói đã đề ra.

Là một phương pháp chi phối xã hội, việc khen ngợi trở thành một phương thức động viên và thúc đẩy hành vi bằng cách điều chỉnh. Tác động của việc khen ngợi đối với một cá nhân có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm bối cảnh, ý nghĩa được truyền tải qua lời khen, đặc điểm và cách hiểu của người nhận. Mặc dù việc khen ngợi có thể liên quan đến một số quan hệ dự đoán (bao gồm cả tích cực và tiêu cực) với sự thưởng (vật chất), nhưng việc khen ngợi có xu hướng tạo ra sự đặc biệt và mong muốn hơn, truyền đạt thông tin bổ sung về khả năng và thường được áp dụng ngay sau hành vi mong muốn.

Việc khen ngợi phân biệt chính nó với việc công nhận hoặc phản hồi (những hình thức công nhận trung lập hơn) và với việc khuyến khích (được hiểu là hướng tới tương lai).

2. Sức mạnh của lời khen gợi:

: Ý kiến khen ngợi có sự tồn tại và tác động trải rộng trong mọi tầng lớp xã hội, cả nội và ngoại nhóm; điều này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thống xã hội và duy trì sự đoàn kết của các nhóm, đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động chính trị và biến động xã hội. Khi được thể hiện bởi một cá nhân có quyền lực, lời khen ngợi mang tính công nhận và an ủi, làm giảm khả năng mọi thử thách chính trị vì khi con người tôn sùng một cá nhân có quyền lực, lời khen ngợi đó sẽ trở thành tôn giáo, sự tôn trọng, sự ngưỡng mộ, sự thích thú hoặc lòng kính trọng. Việc tôn cao các thần thánh cũng có thể xuất hiện trong các nghi lễ và thực hành tôn giáo.

Nếu không khéo léo, lời khen có thể bị "biến tướng" thành sự nghi ngờ, giễu cợt, chỉ trích và thiếu tôn trọng. Người ta thường thích nghe lời khen, nhưng tâm lý con người là rất phức tạp, không phải lời khen nào cũng có thể làm họ vui ngay lập tức. Những gì mọi người cần theo đuổi là việc khen ngợi sự thông minh, khen ngợi những thành tựu cụ thể và khen ngợi những phẩm chất cao quý.

Khen ngợi là một cách biểu hiện sự tôn trọng và là một món quà không bao giờ lỗi mốt. Ngoài ra, việc khen ngợi còn là một đầu tư lâu dài cho việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp!

Khi nhận được sự phê bình, con người thường cảm thấy không còn được đánh giá cao và mất đi lòng tự trọng. Tuy nhiên, nếu biết cách kết hợp khen ngợi và chê trách, chúng ta có thể giúp đối phương chấp nhận ý kiến và lời khuyên một cách vui vẻ và bình tĩnh, tạo ra động lực tích cực và làm cho họ cảm thấy hạnh phúc.

Con người luôn khao khát sự chấp thuận và chấp nhận từ người khác. Sau khi mỗi cá nhân đã chia sẻ sự trung thực, chân thành, thân thiện và kỳ vọng của họ, họ sẽ mong đợi được nhận lại sự khen ngợi trung thực. Sự khen ngợi là món quà tuyệt vời nhất mà người khác có thể dành cho bạn và là phản hồi hoàn hảo nhất đối với người khác. Khen ngợi hào phóng cho thấy sự trưởng thành và thanh lịch của chúng ta.

3. Một số cách khen người khác:

3.1. Đừng khen trước chê sau:

Nếu phải phê bình một ai đó mà không làm cho họ cảm thấy không được tôn trọng, bạn sẽ phải lựa chọn giữa hai phương án: khen trước rồi mới phê hay phê trước rồi mới khen? Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng, khen trước để vuốt ve, sau đó phê rồi mới khen để xoa dịu cảm xúc của đối phương. Tuy nhiên, một lời phê bình "bánh mì kẹp thịt" - một lời phê bình xen giữa hai lời khen ngợi - là một cách sai lầm để giảm bớt tác động của lời phê bình.

Theo một nghiên cứu khoa học, nếu chúng ta sử dụng quá nhiều năng lượng để phân tích những lời chỉ trích, bộ não sẽ không ghi nhớ những lời khen trước đó. Ngược lại, sau khi nghe những lời chỉ trích, tâm trí và cơ thể sẽ chuyển sang trạng thái chú ý để cải thiện trí nhớ, hay còn gọi là "củng cố tích cực". Điều này giải thích tại sao người ta sẽ nhớ bất kỳ điều gì bạn nói sau khi bị chỉ trích.

Vì vậy, một mẹo tâm lý là bạn cần đưa ra các lời chỉ trích cụ thể để người khác có thể hành động để cải thiện, sau đó, bạn nên kết thúc bằng một loạt lời khen ngợi.

3.2. Ghi nhớ tên người khác cũng là một cách khen gợi hiệu quả:

Để gửi thông điệp rằng một người rất quan trọng và đáng khen ngợi trong giao tiếp, ta phải học cách gọi đúng tên của họ. Khi ta gặp lại một người sau lần gặp đầu tiên, việc gọi tên họ ngay lập tức sẽ làm cho họ cảm thấy được quý trọng và tạo ấn tượng tốt về chúng ta. Điều này sẽ làm cho họ cảm thấy thân quen và gắn kết hơn với chúng ta.

3.3. Lưu ý sự khác biệt giới tính trong cách khen gợi:

Khi khen ngợi, có sự khác biệt giữa cách đàn ông và phụ nữ muốn được khen. Đàn ông thích được ngưỡng mộ và khen ngợi về thành tựu của mình. Việc bày tỏ sự ngưỡng mộ và khen ngợi thành tích của họ sẽ có hiệu quả. Trái lại, phụ nữ thích những lời khen nhẹ nhàng, tế nhị và khéo léo. Để khen người phụ nữ, ta phải hiểu rõ cảm xúc và suy nghĩ của cô ấy. Phụ nữ khát khao những lời khen không chỉ về ngoại hình, mà còn về sự chín chắn và phong cách của mình.

3.4. Sức mạnh khen gợi trong bán hàng:

Sử dụng lời khen là một phương pháp mạnh mẽ để tiếp cận và bán hàng hiệu quả hơn với khách hàng. Khi gặp khách hàng lần đầu, hãy bắt đầu bằng một lời khen để xóa bỏ sự tự bảo vệ và gây thiện cảm. Đồng thời, bạn cũng nên tìm hiểu ưu điểm của khách hàng, hiểu những suy nghĩ quan trọng và sở thích của họ để khen ngợi. Hãy nhớ lời khuyên: "Hãy bắt đầu bằng một lời khen!"

3.5. Gía trị sự khen gợi trong công việc:

Mỗi người đều phải làm việc hàng ngày. Quan trọng là lời khen không nhất thiết phải được diễn đạt bằng lời nói. Bằng cách trao đổi sự tôn trọng và tin tưởng, bạn cũng tạo cảm giác giá trị và tự tin cho người khác khi giao phó một nhiệm vụ. Khen ngợi thông minh có thể thúc đẩy tinh thần cạnh tranh, khai phá tiềm năng của đối thủ và thậm chí biến điều kỳ diệu thành hiện thực. Nếu bạn là lãnh đạo hoặc quản lý, lựa chọn từ ngữ một cách "trung tính" sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.

3.6. Lời khen đúng lúc:

Đưa ra lời khen tích cực vào thời điểm thích hợp sẽ giúp trẻ có động lực và sức mạnh để vượt qua khó khăn. Hãy khích lệ trẻ bằng những câu như: "Con đã tập trung tốt hơn!", "Con đang làm tốt hơn ngày hôm qua!" sau khi trẻ đã nỗ lực hết mình. Điều này sẽ khiến trẻ tin vào khả năng của bản thân và cảm thấy tự tin hơn.

3.7. Lời khen đúng việc:

Không phải mọi thứ đều cần được khen. Đừng nhầm lẫn sự tiến bộ và những khả năng tự nhiên của trẻ như đánh răng, rửa mặt, thay quần áo hay chào hỏi người khác. Lời khen lặp đi lặp lại hàng ngày có thể gây cảm giác nhàm chán. Hãy biết đánh giá đúng mức và không khen một cách tùy tiện. Ví dụ, khi bé vẽ chân dung bạn không đẹp, cha mẹ không nên miễn cưỡng khen "con vẽ đẹp lắm" mà thay vào đó hãy hỏi: "Con thích vẽ hả?" hoặc nói: "Mẹ thấy con đang cố gắng để hoàn thiện nó". Nếu con không trúng đích trong việc phóng phi tiêu, cha mẹ cũng không nên khen "con giỏi quá" mà hãy nói: "Mẹ thấy con sắp làm được rồi, con hãy thử lại".

3.8. Lời khen cụ thể:

Khen ngợi tích cực có tác dụng thúc đẩy trẻ cố gắng hơn trong các hoạt động. Mục tiêu của khen ngợi là tạo động lực để trẻ phát triển nhận thức. Do đó, hãy sử dụng lời khen phù hợp với khả năng của trẻ. Khi nêu lời khen một cách chân thực và cụ thể, nó cũng có tác dụng hướng dẫn hoạt động của chúng ta. Hạn chế sử dụng lời khen chung chung và phóng đại như "Con thông minh quá!", "Con thật tuyệt vời!", "Con giỏi quá!". Thay vào đó, hãy tập trung vào "khen ngợi" điều gì con bạn đã làm tốt: "Con luôn làm toán rất nhanh!", "Mẹ rất vui vì con là một học sinh rất kỷ luật và ngoan!", "Con thực sự là thiên tài!"