Hướng dẫn xác định ranh giới thửa đất liền kề như thế nào?

1. Thế nào là ranh giới thửa đất? Ranh giới thửa đất dùng làm gì?

Đất đai là một trong những lĩnh vực quan trọng và được quy định chặt chẽ bởi cơ quan Nhà nước. Qua đó, chính quyền đã thiết lập nhiều quy định để quản lý và điều chỉnh việc sử dụng đất của người dân.

Ranh giới thửa đất được xác định bằng cách nối các cạnh của thửa đất lại với nhau, tạo thành một đường gấp khúc và bao quanh diện tích thuộc về thửa đất. Đây là khái niệm quen thuộc và phổ biến trong việc sử dụng và quản lý đất đai ở nước ta. Nó cung cấp cơ sở cho việc xác định ranh giới và diện tích sử dụng đất của người dùng.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 8 của Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT, ranh giới của thửa đất được xác định cụ thể như sau:

- Ranh giới của thửa đất là đường bao xung quanh toàn bộ diện tích đất có vườn, ao gắn liền với nhà ở đối với trường hợp đất có vườn, ao gắn liền với nhà ở.

- Ranh giới thửa đất được xác định là đường bao ngoài cùng, bao gồm các bậc thang liền kề có cùng mục đích sử dụng đất, thuộc phạm vi sử dụng của một người sử dụng đất hoặc một nhóm người cùng sử dụng đất đối với ruộng bậc thang.

- Ranh giới thửa đất được xác định theo đường tâm của đường bờ thửa, đường rãnh nước nếu độ rộng của chúng bằng hoặc lớn hơn 0,5m. Trong trường hợp đó, ranh giới thửa đất sẽ được xác định theo mép của đường bờ thửa và đường rãnh nước. Đối với trường hợp ranh giới thửa đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng, bờ thửa và đường rãnh nước có độ rộng dưới 0,5m sẽ được sử dụng chung.

Từ nội dung phân tích ở trên, ta có thể thấy, ranh giới thửa đất là đường vẽ trên bản đồ địa chính hoặc mốc giới thực địa, nhằm xác định quyền sử dụng của các thủ thể có quyền sử dụng, chiếm hữu đối với phần đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận, theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

2. Hướng dẫn xác định ranh giới thửa đất liền kề như thế nào?

2.1. Căn cứ xác định ranh giới thửa đất liền kề:

Khoản 1 Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về căn cứ xác định ranh giới thửa đất liền kề cụ thể như sau:

- Ranh giới giữa các thửa đất liền kề có thể được xác định thông qua thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Các bên liên quan như cá nhân, hộ gia đình có thửa đất liền kề sẽ thống nhất với nhau về việc xác định ranh giới. Trong trường hợp không có thỏa thuận trước đó, cơ quan chức năng sẽ can thiệp để xác định ranh giới.

- Ngoài ra, ranh giới thửa đất cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo các ranh giới tồn tại trong suốt 30 năm mà không có tranh chấp. Điều này ám chỉ rằng nếu người dân đã sử dụng đất một cách ổn định trong suốt 30 năm và không có tranh chấp xảy ra, phần ranh giới đã được xác định bởi người dân sẽ được cơ quan Nhà nước tôn trọng và công nhận.

+ Một trong những tiêu chí quan trọng để xác định đường ranh giới giữa các thửa đất là không có tranh chấp. Nghĩa là, ranh giới phải tuân thủ nguyên tắc không được xâm phạm, chiếm giữ, hoặc thay đổi các điểm giới ngăn cách, bao gồm cả kênh, mương, hào, rãnh và bờ ruộng. Mọi chủ thể đều có trách nhiệm tôn trọng và duy trì đường ranh giới chung này. Điều này là cơ sở để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân và hộ gia đình liên quan.

Trên đây là những yếu tố quyết định đường ranh giới đất đai giữa các cá nhân và hộ gia đình. Nó dựa trên cơ sở và nền tảng sử dụng đất ổn định và lâu dài, không có tranh chấp. Trái lại, nó đã được xác định một cách vững chắc. Nhà nước sẽ dựa trên những tiêu chí này để xác định quyền sử dụng đất và đường ranh giới của dân cư, từ đó phát triển các phương hướng giải quyết và thực hiện các hoạt động liên quan đến đất đai một cách phù hợp nhất.

2.2. Thủ tục xác định ranh giới thửa đất liền kề:

Theo quy định tại Điều 11 Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT, việc xác định ranh giới thửa đất được thực hiện theo quy trình và thủ tục cụ thể như sau:

- Bước 1: Xác định hiện trạng và mốc giới thửa đất trên thực địa.

+ Bước 2: Tiến hành lập Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất

Sau khi xác định hiện trạng và mốc giới thửa đất trên thực địa, cán bộ đo đạc thực hiện đánh dấu các đỉnh thửa đất bằng các dong sản như đinh sắt, vạch sơn, cọc bê tông, cọc gỗ và lập Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để sử dụng làm căn cứ cho việc đo đạc ranh giới thửa đất. Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất là cơ sở để tái hiển thị mốc ranh giới trên thực tế đất đai.

Bước 3: Người sử dụng đất được yêu cầu xuất trình các giấy tờ liên quan đến thửa đất (có thể cung cấp bản sao của các giấy tờ này mà không cần công chứng hoặc chứng thực).

Trên đây là quy trình, thủ tục mà cơ quan chức năng có thẩm quyền phải thực hiện khi muốn xác định ranh giới thửa đất liền kề. Quy trình này giúp hoạt động xác định mốc ranh giới được diễn ra một cách khách quan, cụ thể và chính xác nhất. Đây là cơ sở để hỗ trợ hoạt động xây dựng và quản lý sử dụng liên quan đến đất đai; bảo vệ một cách toàn diện quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất.

3. Ranh giới thửa đất có thay đổi phải làm sao?

Ranh giới thửa đất là đường vẽ trên bản đồ địa chính hoặc mốc giới thực địa, nhằm xác định quyền sử dụng của các thủ thể có quyền sử dụng, chiếm hữu đối với phần đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận, theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Đây là căn cứ xác định ranh giới giữa các thửa đất với nhau. Tuy nhiên, ranh giới thửa đất không luôn giữ được nguyên hiện trạng ban đầu do ảnh hưởng của nhiều yếu tố trong quá trình sử dụng. Có thể xảy ra hiện tượng xê dịch hoặc thay đổi diện tích của ranh giới thửa đất.

Trong quá trình sử dụng và thực hiện các giao dịch pháp lý liên quan đến đất đai, nếu phát hiện thấy ranh giới của một mảnh đất đã thay đổi so với diện tích ban đầu được ghi trong sổ đỏ, chủ sử dụng đất đó có quyền gửi đơn khiếu nại lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác định lại ranh giới. Nghĩa là trong trường hợp ranh giới đất đai thay đổi, cá nhân hoặc hộ gia đình được cấp quyền sử dụng đất sẽ có quyền khiếu nại lên cơ quan chức năng có thẩm quyền để được hỗ trợ giải quyết.

Sau khi người dân gửi đơn khiếu nại lên, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ tiếp nhận và tiến hành khảo sát, đo đạc và thẩm tra lại diện tích đất để xác định chính xác ranh giới đất theo quy định của pháp luật.

Ranh giới thửa đất có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc sử dụng và quản lý đất đai. Vì thế, sự chính xác và xác thực của ranh giới thửa đất cũng mang tính quyết định.

- Điều này quyết định được ranh giới của thửa đất thuộc về cá nhân hoặc tổ chức nào có quyền sử dụng đất. Đồng thời, trong các tình huống xảy ra rủi ro hay tranh chấp, ranh giới này đảm bảo bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho người dân.

- Ranh giới thửa đất được xác định và quản lý bởi Nhà nước để phân định đất của từng người dân và đưa ra các phương hướng quản lý và điều chỉnh việc sử dụng đất đai phù hợp nhất.

- Trong quản lý đất đai, trong một số trường hợp cụ thể, Nhà nước có thể thu hồi đất để thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế-xã hội và an ninh quốc phòng. Vì vậy, ranh giới đất là cơ sở để xác định diện tích đất của mỗi hộ dân và được sử dụng để đền bù sau này.

Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

Bộ luật dân sự 2015;

Luật đất đai 2013; 

Thông tư 25/2014/TT-BTNMT.