Hợp đồng tặng cho nhà ở có buộc phải công chứng không?

1. Hợp đồng tặng cho nhà ở có buộc phải công chứng không?

Công chứng là hành động của công chứng viên chứng nhận tính xác thực và tính hợp pháp của các văn bản liên quan đến hợp đồng và giao dịch khác mà pháp luật quy định. Việc này có thể được yêu cầu bởi cá nhân hoặc tổ chức có liên quan, hoặc tự nguyện yêu cầu công chứng. Công chứng đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh tính chính xác của các giao dịch theo quy định của pháp luật.

Hiện nay, để đảm bảo tính hợp pháp, hầu hết các hoạt động chuyển nhượng và chuyển giao tài sản đều phải qua công chứng.

Theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013, việc chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực.

Nhà ở được xem là một trong những tài sản gắn liền với đất. Khi người dân thực hiện các thủ tục làm sổ đỏ, Nhà nước cũng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các tài sản khác gắn liền trên đất.

Theo luật hiện hành, hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất phải được công chứng để có hiệu lực pháp lý.

Có vẻ như công chứng là việc xác định tính hợp pháp của giao dịch dân sự và thương mại mà không có bất kỳ bằng chứng nào. Trong quá trình công chứng, cơ quan này phải kiểm tra và xác minh tính hợp pháp của giao dịch. Chỉ sau khi đảm bảo tính hợp pháp, giao dịch mới được công nhận. Vì vậy, công chứng có thể coi là một trong những phương thức bảo đảm tính hợp pháp của giao dịch. Đôi khi, công chứng còn được coi là một bước trong quá trình giải quyết các giao dịch và hoạt động dân sự có liên quan.

Bên cạnh đó, theo quy định của Điều 122 Luật Nhà ở năm 2014, công chứng và xác nhận hợp đồng là bắt buộc đối với hợp đồng tặng nhà ở. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng yêu cầu công chứng và xác nhận hợp đồng tặng nhà ở, như trong trường hợp hợp đồng tặng nhà do tình nghĩa hoặc tình thương.

Từ các thông tin phân tích được nêu trên, hợp đồng đối tặng nhà ở phải được công chứng mới có giá trị pháp lý. Điều này là quy định áp dụng rộng nhất, bắt buộc tất cả các cá nhân phải tuân thủ. Trường hợp cá nhân, tổ chức hoặc gia đình không tuân thủ đúng theo các điều khoản mà pháp luật quy định, họ sẽ đối mặt với những rủi ro pháp lý và không được bảo đảm quyền lợi khi có tranh chấp hoặc xung đột phát sinh.

2. Thủ tục công chứng hợp đồng tặng cho nhà ở:

2.2. Thủ tục công chứng hợp đồng tặng cho nhà ở:

Khi thực hiện việc tặng nhà ở, các cá nhân, tổ chức cần hoàn thành một bộ hồ sơ gồm đầy đủ các giấy tờ và tài liệu sau đây:

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản liên quan (Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở).

- Giấy xác nhận hôn nhân của bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng (bên tặng và bên nhận tặng).

- Các tài liệu cá nhân của các bên tham gia bao gồm: Căn cước công dân và sổ hộ khẩu.

- Trong trường hợp được ủy quyền để tiến hành giao dịch, cần có một hợp đồng ủy quyền (hợp đồng ủy quyền phải được công chứng) theo quy định pháp luật.

+ Hợp đồng tặng cho nhà ở.

Đây là các giấy tờ phục vụ cho việc làm hợp đồng tặng cho nhà ở.

2.2. Thủ tục sang tên quyền sở hữu nhà ở:

– Giai đoạn 1: Chuẩn bị giấy tờ và tài liệu cần thiết cho việc công chứng hợp đồng tặng nhà đất cho người dân.

Sau khi đã thu thập đầy đủ giấy tờ và tài liệu được yêu cầu, cơ quan công chứng sẽ tiến hành công chứng hợp đồng tặng nhà đất cho người dân.

Hợp đồng tặng nhà sẽ được thiết lập dựa trên thỏa thuận của các bên và sẽ được công chứng tại cơ quan công chứng.

- Bước 2: Đưa ra danh sách nghĩa vụ tài chính.

Cá nhân thực hiện việc sang tên quyền sở hữu nhà ở cần phải làm thủ tục kê khai tài chính và nộp hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền.

Yêu cầu để chuyển quyền sở hữu và đăng ký tên nhà ở, cá nhân phải nộp các loại giấy tờ sau: Đơn đăng ký biến động đất đai.

+ Hợp đồng tặng cho nhà đất.

+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở.

+ Tờ khai thuế thu nhập cá nhân.

+ Bản chính Tờ khai lệ phí trước bạ.

+ Nếu có, cần đều kiện giấy tờ chứng minh thuộc diện miễn lệ phí trước bạ.

+ Tiếp theo, sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ và tài liệu như đã nêu, cá nhân sẽ nộp hồ sơ tại văn phòng đăng ký đất đai tại chi nhánh huyện, quận, thị xã hoặc thành phố thuộc tỉnh nơi có nhà đất.

– Bước 4: Xử lý và hoàn trả hồ sơ.

Cơ quan đăng ký đất đai chi nhánh cấp huyện sẽ chuyển thông tin tới cơ quan thuế để xác định các trách nhiệm tài chính; sau đó, tiến hành xác nhận thông tin về chuyển nhượng hoặc tặng cho vào Giấy chứng nhận.

Sau khi hoàn thành tất cả các thủ tục trên, cơ quan có thẩm quyền sẽ trả lại hồ sơ cho người dân.

3. Hợp đồng tặng cho nhà đất có hiệu lực khi nào?

Một trong những hình thức chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở là việc tặng nhà. Hoạt động này có tính pháp lý, nhằm chuyển quyền sử dụng đất từ một chủ thể sang chủ thể khác.

- Khi tặng nhà ở, ngoài việc tuân thủ các quy định về đất đai, người tham gia giao dịch cũng phải đáp ứng các yêu cầu theo luật pháp. Theo Điều 117 của Bộ luật Dân sự 2015, trong các giao dịch dân sự, cá nhân và tổ chức phải tuân thủ các điều kiện sau:

+ Người tham gia giao dịch dân sự phải có năng lực pháp lý và hành vi phù hợp với giao dịch. Hơn nữa, người tham gia này cần thực hiện giao dịch dân sự theo ý muốn tự nguyện.

- Một điều kiện khác mà người dân cần đảm bảo khi thực hiện các giao dịch dân sự là đảm bảo rằng mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm các quy định cấm trong luật pháp và không vi phạm đạo đức xã hội.

- Hơn nữa, để được coi là có giá trị pháp lý đầy đủ, hình thức của các giao dịch dân sự cũng cần tuân thủ các quy định pháp lý.

- Theo quy định tại điểm a, Khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013, việc chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản. Như vậy, theo quy định này, việc tặng cho nhà ở phải được công chứng để có hiệu lực pháp lý.

- Quyền công chứng đã được chi tiết quy định trong Luật Công chứng 2014. Theo quy định tại Điều 5 Luật công chứng 2014, văn bản công chứng có hiệu lực từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng. Đồng thời, hợp đồng, giao dịch đã được công chứng có hiệu lực đối với các bên liên quan. Nếu một bên không thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, bên kia có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật, trừ khi có thỏa thuận khác giữa các bên tham gia hợp đồng, giao dịch.

Từ nội dung phân tích trên, ta có thể nhận thấy rằng, hợp đồng tặng nhà có hiệu lực khi được công chứng. Đồng thời, hợp đồng tặng nhà được công chứng sẽ có hiệu lực từ ngày công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức công chứng.

- Theo quy định tại khoản 3 Điều 188 của Luật Đất đai năm 2013, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất (bao gồm cả hoạt động tặng nhà) phải được đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực từ thời điểm được đăng ký vào sổ địa chính.

Theo quy định hiện hành của pháp luật, tính pháp lý của hợp đồng tặng cho được xác định từ thời điểm hợp đồng được công chứng. Đồng thời, thời điểm xác định tính hiệu lực của hợp đồng tặng cho là thời điểm người sử dụng đất đăng ký giao dịch tại cơ quan đăng ký đất đai. Điều này có nghĩa là hợp đồng tặng nhà ở phải được công chứng tại cơ quan công chứng. Sau khi công chứng, bản hợp đồng phải được thực hiện sang tên chuyển nhượng tại cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính pháp lý một cách chuẩn chỉnh và toàn diện.

Bộ luật dân sự 2015;

Luật đất đai 2013;

Luật công chứng 2014.