Hành trình dạy song ngữ cho con: Tư duy tự lực, tự học mới

Làm mẹ là một trong những trải nghiệm tuyệt vời và đáng nhớ nhất trong cuộc đời của đa số phụ nữ. Cảm giác được gọi là "mẹ" thật ấm áp và thân quen, nhưng cũng không thể phủ nhận sự nặng lòng trong lòng một người mẹ khi phải hy sinh và lo toan cho gia đình, con cái.

Hành trình làm mẹ không bao giờ dừng lại, đặc biệt là trong thời đại hiện nay khi phụ nữ có nhiều cách tư duy và phương pháp dạy con khác nhau để giúp trẻ phát triển và trở thành phiên bản hoàn hảo của chính mình, cảm nhận được hạnh phúc thuần khiết.

MinHee (tên thật Nguyễn Minh Hy), 3 tuổi, đang sống cùng bố mẹ tại Hà Nội, là một cô bé song ngữ tài năng được nhiều người yêu thích trong cộng đồng yêu tiếng Anh. Mặc dù chưa đến tuổi đi học, MinHee đã có khả năng giao tiếp tiếng Anh tự nhiên, trôi chảy như người bản xứ, khiến nhiều người phải ngạc nhiên và thán phục.

Với cách phát âm dễ thương và sự kết hợp khéo léo giữa tiếng Việt và tiếng Anh của bố mẹ, các video trên kênh TikTok "Em bé nói tiếng Anh" của MinHee nhanh chóng thu hút hàng trăm nghìn lượt xem.

Cô bé MinHee và mẹ Quỳnh Anh cũng là một bức tranh gia đình hạnh phúc và đầy tình yêu.

Phía sau sự thành công của MinHee trong việc sử dụng ngôn ngữ là một người mẹ vô cùng kiên nhẫn - Chị Đỗ Quỳnh Anh (28 tuổi), một giáo viên tiếng Anh tại Hà Nội, đã bắt đầu dạy con ngay từ khi còn trong bụng mẹ.

Sau khi nghe chia sẻ của chị Quỳnh Anh về hành trình của mình khi làm mẹ, tôi đã hiểu thêm về việc dạy song ngữ Anh - Việt cho trẻ nhỏ. Đây là một cách tiếp cận mới mẻ và rất hiệu quả trong việc giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ của mình.

Chị Quỳnh Anh là một cô giáo dạy tiếng Anh và cũng là người đã được truyền cảm hứng từ kênh Youtube "Alex.D Music Insight" của một ông bố người Việt song ngữ cho hai con từ khi chúng mới một tuổi. Vì thế, khi biết mình có thai, chị đã có một ước mơ rất đơn giản, đó là muốn con mình có thể giao tiếp tiếng Anh một cách tự nhiên và thuần thục, cũng như hòa nhập với môi trường quốc tế ngay tại Việt Nam.

Theo chị Quỳnh Anh, độ tuổi từ 0-6 là thời điểm vàng để bắt đầu cho con học ngôn ngữ. Vì thế, chị đã tạo ra mọi điều kiện thuận lợi nhất để con có thể học tiếng Anh một cách dễ dàng và hiệu quả nhất.

"Tiếng Anh là ngôn ngữ giao tiếp quốc tế, vì vậy việc giúp con có thể sử dụng tiếng Anh thạo sẽ giúp chúng có bước đệm rất lớn trong cuộc sống sau này", chị Quỳnh Anh chia sẻ.

Phần 3: Tiếng Anh là một thế mạnh đối với trẻ em

Trong thời đại hiện nay, đặc biệt là với thế hệ trẻ Alpha, tiếng Anh không còn được xem là một thế mạnh như trước đây đối với thế hệ 8X - 9X. Thực tế là, tiếng Anh gần như đã trở thành một ngôn ngữ tất yếu trong cuộc sống hiện đại.

Ngoài ra, trẻ em có khả năng tiếp thu ngôn ngữ tốt nhất trong những năm đầu đời của mình. Vì vậy, nếu các bé biết nói tiếng Anh, cơ hội để tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh sẽ tăng lên đáng kể. Hầu hết những kiến thức và tri thức của nhân loại đều được viết bằng tiếng Anh, vì vậy, việc biết tiếng Anh sẽ giúp các bé tiếp cận được với nhiều cuốn sách, báo chí, tài liệu và thông tin hữu ích khác.

Điều này sẽ giúp cuộc sống tinh thần của các bé phong phú hơn khi được tiếp xúc với âm nhạc, nghệ thuật, văn hóa và nền văn hoá khác trên thế giới. Vì vậy, học tiếng Anh sớm sẽ giúp các bé phát triển toàn diện và trở nên năng động, thông minh hơn.

Cô bé MinHee là một ví dụ điển hình. Với ngoại hình dễ thương và hoạt bát, MinHee đã khẳng định khả năng tiếp thu hai ngôn ngữ của mình khi được bố nói chuyện bằng tiếng Việt và mẹ nói chuyện bằng tiếng Anh ngay từ khi còn bé.

Chị Quỳnh Anh, mẹ của MinHee, cho biết, bản thân chị đã có sự nắm bắt cơ chế và phương pháp để dạy con một cách hiệu quả. Nhờ đó, chị không gặp nhiều khó khăn trong việc dạy con song ngữ. Tuy nhiên, chị cũng bất ngờ với khả năng của con trong việc tiếp thu và sử dụng hai ngôn ngữ cùng một lúc.

Đó chính là lý do vì sao nhiều phụ huynh hiện nay đã lựa chọn cho con mình học song ngữ từ sớm. Bởi vì, học tiếng Anh không chỉ giúp các bé phát triển toàn diện mà còn giúp các bé có cơ hội tiếp cận với thế giới rộng lớn hơn, đồng thời trở nên tự tin và năng động hơn trong cuộc sống.

Một điều đặc biệt mà chị Quỳnh Anh luôn làm khi ở nhà với con là nói chuyện, đọc truyện và phát âm tiếng Anh hàng ngày. Hơn nữa, chị còn cho con xem các video trên YouTube với nội dung được lựa chọn kỹ càng nhằm rèn luyện kỹ năng tự sắp xếp nội dung khi nói chuyện, kèm theo là sự rõ ràng và chuẩn xác trong ngữ pháp.

Chị Quỳnh Anh bất ngờ khi thấy con MinHee tiếp thu tiếng Anh rất nhanh chóng và không bao giờ cảm thấy chán ngán hay không thích. Điều này rất đáng kinh ngạc, vì thông thường các bé sẽ không phân biệt được hai ngôn ngữ một cách rõ ràng mà chỉ sử dụng chúng tách biệt. Tuy nhiên, MinHee đã có khả năng phân biệt được tiếng Anh và tiếng Việt từ sớm và chưa bao giờ sử dụng nhầm hai ngôn ngữ này trong một câu. Thậm chí, nếu như bé chỉ biết một từ ở một ngôn ngữ nhưng chưa biết ở ngôn ngữ khác thì bé sẽ dùng từ đó để truyền tải ý nghĩa cho bố mẹ hiểu.

Ngoài ra, MinHee còn học tiếng Anh từ nhiều nguồn khác nhau như âm nhạc và phim hoạt hình. Chính vì vậy, bé cũng sẽ học được những từ và câu mới mà mẹ chưa dạy. Khi thấy con sử dụng được những câu đó, chị Quỳnh Anh rất bất ngờ và thú vị.

Chị Quỳnh Anh thường đặt câu hỏi xoay quanh những tình huống hàng ngày để kích thích con nói tiếng Anh. Bất kì ở đâu cũng là cơ hội để hai vợ chồng trở thành lớp học ngôn ngữ cho MinHee. Chị luôn sửa lỗi phát âm và từ vựng cho con khi cần thiết. Nếu con quên từ hay phát âm chưa đúng, chị sẵn sàng kiên nhẫn lặp lại nhiều lần cho con nhớ và áp dụng vào thực tiễn.

Theo chia sẻ của chị, nếu cha mẹ không sử dụng cùng một nguồn ngôn ngữ, không xem cùng một loại chương trình, tài liệu học với con thì không thể đồng điệu và giao tiếp với con được. Chị cho rằng sai lầm phổ biến nhất của các bố mẹ Việt trong việc dạy và cho con học tiếng Anh hiện nay là dùng cả hai ngôn ngữ khi nói chuyện với con và khiến con phải qua một bước trung gian khi học hai ngôn ngữ.

Chị đưa ra ví dụ: thay vì dạy con rằng quả táo tiếng Anh là "Apple" và con mèo tiếng Anh là "Cat", chỉ cần chỉ vào quả táo khi nói "Apple" sẽ giúp con ghi nhớ 2 ngôn ngữ cùng lúc và đi thẳng vào trí nhớ của con cùng hình ảnh quả táo. Chị Quỳnh Anh khuyên các bố mẹ nên sử dụng phương pháp này để tránh gây nhầm lẫn và giúp con học tiếng Anh một cách hiệu quả hơn.

Nhờ áp dụng các phương pháp dạy tiếng Anh và tạo môi trường giao tiếp thường xuyên, bé MinHee đã trở thành một người giao tiếp thành thạo trong cả hai ngôn ngữ khi mới chỉ 3 tuổi. Khi được hỏi bằng tiếng gì, bé sẽ trả lời bằng tiếng đó.

Hiện tại, bé MinHee đang tiếp cận với tiếng Trung và tiếng Hàn. Chị Quỳnh Anh, mẹ của bé, cũng đang dạy bé một chút tiếng Trung và tiếng Hàn ở mức độ cơ bản như các từ vựng và câu giao tiếp.

Chị Quỳnh Anh hy vọng con của mình sẽ có thể biết thêm một ngôn ngữ châu Á khác, như tiếng Trung, tiếng Hàn hoặc tiếng Nhật, để bé có thể thích nghi và tồn tại được ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Các lĩnh vực khác ngoài ngôn ngữ cũng được chị Quỳnh Anh theo dõi cùng với quá trình trưởng thành của bé để tìm ra lĩnh vực mà bé có năng khiếu và có đam mê, để có hướng hỗ trợ và đầu tư đúng đắn cho bé.

Chị Quỳnh Anh cũng rút ra một số quy tắc từ quá trình dạy song ngữ cho con. Các bậc phụ huynh có thể lưu ý đồng hành cùng con trên hành trình chinh phục tiếng Anh từ khi còn nhỏ. Việc dạy song ngữ phải dựa vào phương pháp của cha mẹ và hình thành tư duy tự lực, tự học cái mới.

- Một trong những quy tắc quan trọng đầu tiên trong việc dạy con tiếng Anh là “Một cha mẹ - Một ngôn ngữ”. Điều này có nghĩa là mỗi cha mẹ sẽ nói một ngôn ngữ khác nhau với con và phải đảm bảo tính nhất quán trong cách sử dụng ngôn ngữ của mình. Cha nói tiếng Anh thì mẹ nói tiếng Việt, không được dịch từ Anh sang Việt hoặc ngược lại. Việc này sẽ giúp trẻ phát triển khả năng tư duy ngôn ngữ một cách hiệu quả hơn.

- Quy tắc thứ hai là “Input”, tức là phải đưa nhiều ngôn ngữ vào đầu óc của con, có thể thông qua việc xem phim, đọc truyện, nghe nhạc... Với những tài liệu này, nên cố gắng thêm âm thanh và hình ảnh để giúp trẻ hình dung và ghi nhớ tốt hơn. Nếu có thể, nên cho trẻ tiếp xúc với người nói ngôn ngữ đó để tăng cường sự tương tác và trau dồi kỹ năng ngôn ngữ của trẻ.

- Quy tắc thứ ba là luôn cổ vũ, khích lệ và tương tác với trẻ. Bất kể ngôn ngữ và độ tuổi của trẻ, việc khích lệ và tương tác với trẻ là rất quan trọng. Khi trẻ thành công với những câu từ nhỏ và tích lũy những kỹ năng nhỏ, chúng sẽ phát triển thành những kỹ năng lớn hơn. Cha mẹ cũng nên tránh việc chê bai hoặc nói nặng lời khi trẻ nói sai hoặc dùng từ không đúng. Thay vào đó, chỉ cần lặp lại câu đó một cách đúng ngữ pháp và cho trẻ thấy cách sử dụng từ đó trong một câu khác.

Nhiều cha mẹ và ông bà có thể lo lắng rằng việc dạy cho trẻ tiếng Anh quá sớm trước khi trẻ có khả năng nói tiếng Việt sẽ làm trẻ bị loạn ngôn ngữ và gây chậm tiến độ nói của trẻ. Tuy nhiên, theo chị Quỳnh Anh, điều này hoàn toàn không đúng. Khoa học đã chứng minh rằng não bộ của trẻ ở những năm đầu đời rất nhạy cảm với ngôn ngữ. Nếu chúng ta có phương pháp đúng đắn trong việc giới thiệu ngôn ngữ cho trẻ, chúng ta hoàn toàn có thể giúp trẻ tiếp nhận nhiều ngôn ngữ cùng một lúc mà không ảnh hưởng đến việc phát triển ngôn ngữ của trẻ.

Phần 8: Đồng hành song ngữ cùng con là sự kiên trì

Bằng chứng rất rõ ràng cho thấy trong các gia đình đa quốc tịch, trẻ em có thể đồng thời nói được cả tiếng mẹ đẻ của bố và mẹ.

Ví dụ, trong một gia đình có bố là người Mỹ, mẹ là người Tây Ban Nha, đứa trẻ hoàn toàn có thể giao tiếp bằng cả hai thứ tiếng khi còn nhỏ. Hoặc như trường hợp bé có họ hàng là người Ý, bố là người Việt, mẹ là người Trung, thì bé hoàn toàn có thể thông thạo 2 thứ tiếng trở lên là tiếng Việt, tiếng Trung và tiếng Ý.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất khi đồng hành song ngữ cùng con là sự kiên trì. Không chỉ với tiếng Anh mà ngôn ngữ nào cũng vậy. Trong những năm đầu đời của bé khi chưa biết nói, hầu hết các câu chuyện đều chỉ là độc thoại.

Tuy nhiên, sự kiên trì không hề vô nghĩa. Mỗi câu, từ, hay khoảng thời gian bạn dành để nói tiếng Anh với con đều là một sợi dây liên kết hình thành tấm lưới chắc chắn chứa đựng ngôn ngữ của con sau này. Vì vậy, hãy đồng hành cùng con và kiên trì trong việc giúp con phát triển ngôn ngữ của mình.

Hãy như gia đình nhỏ hạnh phúc của chị Quỳnh Anh, đồng hành cùng con và chắc chắn rằng con sẽ có một tương lai tươi sáng với nhiều cơ hội và lợi thế trong việc giao tiếp và học tập.

Nhờ việc tạo ra kênh TikTok cá nhân mang tên "Em bé nói tiếng Anh" (@growwithminhee), chị Quỳnh Anh hy vọng sẽ lan tỏa niềm đam mê và yêu thích với tiếng Anh đến với các em nhỏ cũng như phụ huynh.

Trên kênh của mình, chị thường xuyên đăng tải các đoạn video của con gái cô nói tiếng Anh hàng ngày, các khoảnh khắc đáng yêu và giản dị khi cả cha mẹ và con giao tiếp bằng cả hai ngôn ngữ.

Khi các video nhận được sự quan tâm tích cực và phản hồi từ cộng đồng mạng, cuộc sống của gia đình cũng có sự thay đổi. Chị mong muốn thông qua đó, có thể truyền cảm hứng và động lực học tiếng Anh cho nhiều em nhỏ cũng như chia sẻ thêm nhiều kinh nghiệm cho các bậc phụ huynh. Chị cũng rất vui khi con gái cô được mọi người nhận ra và ủng hộ.

"Mình vẫn là một giáo viên tiếng Anh, bố của MinHee đi làm như bình thường và MinHee vẫn đều đặn đi học mẫu giáo mỗi ngày."

Đối với chị Quỳnh Anh, hành trình làm mẹ vẫn còn rất dài phía trước, và chị mong muốn truyền đạt năng lượng tích cực của mình cho con gái càng nhiều càng tốt.

Mỗi người đàn bà đều có một tình yêu vô bờ bến dành cho con của mình. Tuy nhiên, để con có được hạnh phúc trọn vẹn, mẹ cần phải yêu thương bản thân mình. Hạnh phúc sẽ được truyền tải khi mẹ không bực bội với cuộc sống.

Không ai có thể trở thành người mẹ hoàn hảo. Nhưng ta có thể trở thành người mẹ hạnh phúc với hàng triệu cách khác nhau. Hãy giữ sức khoẻ tốt, sống đạo đức, và làm tấm gương cho con của mình. Bên cạnh đó, chăm chỉ hơn để có kinh tế tốt hơn cho con. Điều quan trọng nhất, đừng uổng phí cuộc đời của mình. Đó là những chia sẻ chân thành của chị Quỳnh Anh.