Giáo viên, giảng viên đại học là công chức hay viên chức?

1. Giáo viên, giảng viên đại học là công chức hay viên chức?

1.1. Được hiểu như thế nào là công chức, viên chức:

Dựa trên quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức được ban hành ngày 25/11/2019, công chức là công dân Việt Nam và được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện. Điều này cũng áp dụng cho các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, không phải là quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; cũng như các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và được hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Dựa trên quy định của Điều 2 Luật Viên chức năm 2010, viên chức là công dân của Việt Nam và được tuyển dụng vào các vị trí việc làm, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập theo hợp đồng làm việc, và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.

Điều này cho phép phân biệt giữa công chức và viên chức thông qua cơ chế trở thành công chức, viên chức.

+ Công chức phải là người Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm;

+ Trong biên chế;

+ Hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

– Viên chức:

+ Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập;

+ Chế độ hợp đồng làm việc;

+ Hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập.

1.2. Giáo viên, giảng viên đại học là công chức hay viên chức?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Giáo dục 2019 có quy định:

- Các giáo viên dạy học tại các trường mầm non, trường phổ thông và các trường giáo dục khác được gọi là nhà giáo;

- Các giảng viên dạy từ trình độ cao đẳng trở lên được gọi là giảng viên.

Thêm nữa, theo quy định đã được nêu ở mục trên, một trong những yêu cầu là người đang giữ chức vụ này phải làm việc tại một cơ quan công lập. Cơ quan công lập là tổ chức được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam, có tư cách pháp nhân, được ủy quyền bởi Nhà nước hoặc tổ chức chính trị - xã hội, và cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước. Cơ quan công lập bao gồm:

- Cơ quan công lập được ủy quyền tự chủ hoàn toàn về nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy và nhân sự (được gọi là cơ quan công lập được ủy quyền tự chủ).

- Các đơn vị sự nghiệp công lập chưa được trao quyền tự chủ hoàn toàn trong việc thực hiện nhiệm vụ, quản lý tài chính, cơ cấu tổ chức và nhân sự (gọi chung là các đơn vị sự nghiệp công lập chưa được trao quyền tự chủ).

- Vì vậy, giáo viên, giảng viên được tuyển dụng cho các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, và các cơ sở giáo dục khác, bao gồm cả đại học và cao đẳng, là nhân viên viên chức làm việc theo hợp đồng.

Giáo viên, giảng viên là viên chức có những quyền sau:

2.1. Quyền của giáo viên, giảng viên là viên chức:

2. Quyền và nghĩa vụ của giáo viên, giảng viên là viên chức:

Tuy nhiên, nếu giáo viên hoặc giảng viên đang ký hợp đồng lao động với một đơn vị sự nghiệp công lập (có thể được gọi là giáo viên, giảng viên hợp đồng) thì không thể được coi là viên chức. Điều này bởi vì quan hệ lao động trong trường hợp này bao gồm người lao động (giáo viên, giảng viên) và người sử dụng lao động (cơ sở giáo dục là đơn vị sự nghiệp công lập). Quan hệ này chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Lao động, chứ không được quy định bởi Luật Viên chức. Do đó, trong trường hợp này, giáo viên, giảng viên không được coi là viên chức mà thực sự là người lao động của cơ sở giáo dục.

- Được pháp luật bảo vệ trong việc hoạt động nghề nghiệp, bắt buộc phải tuân thủ và được đối xử công bằng (được tôn trọng, bảo vệ sự tôn trọng cá nhân, danh dự và thân thể);

- Được tham gia vào quá trình đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn và nghiệp vụ;

– Được bảo đảm trang bị, thiết bị và các điều kiện làm việc;

– Được cung cấp thông tin liên quan đến công việc hoặc nhiệm vụ được giao;

- Quyết định vấn đề liên quan đến chuyên môn và liên quan đến công việc hoặc nhiệm vụ được giao;

- Có quyền từ chối thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ vi phạm quy định của pháp luật;

- Được đào tạo chuyên môn bài bản;

- Được ký hợp đồng để giảng dạy hoặc tham gia nghiên cứu khoa học tại các cơ sở giáo dục hoặc nghiên cứu khác.

- Được hưởng kỳ nghỉ hè và các ngày nghỉ khác theo quy định của luật pháp;

- Nhận mức lương phù hợp với vị trí công việc, chức danh nghề nghiệp, chức vụ quản lý và hiệu suất làm việc hoặc theo yêu cầu công việc được giao;

- Giáo viên, giảng viên là viên chức làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số hoặc những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn sẽ được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi.

- Các giáo viên, giảng viên là viên chức làm việc trong ngành nghề có môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc lĩnh vực sự nghiệp đặc thù cũng sẽ được hưởng các chế độ cộng thêm tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và các chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của cơ sở giáo dục mà giáo viên, giảng viên là viên chức đang làm việc.

- Có quyền nhận tiền thưởng và được xem xét tăng lương theo quy định của pháp luật và quy chế của các cơ sở giáo dục công lập nơi các giáo viên và giảng viên là viên chức đang làm việc.

- Có quyền nghỉ hàng năm, nghỉ lễ và nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động. Trường hợp giáo viên và giảng viên là viên chức không sử dụng hết số ngày nghỉ hàng năm do công việc, họ sẽ được nhận một khoản tiền bồi thường cho những ngày không nghỉ.

- Giáo viên, giảng viên là nhân viên công chức làm việc tại các khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa hoặc trường hợp đặc biệt khác, khi có yêu cầu, có thể tổng hợp số ngày nghỉ phép của 02 năm để nghỉ liền; nếu tổng hợp số ngày nghỉ phép của 03 năm để nghỉ liền thì phải có sự đồng ý từ người đứng đầu đơn vị công tác công lập nơi giáo viên, giảng viên đang công tác.

- Có thể nghỉ không lương trong trường hợp có lý do chính đáng và được người đứng đầu đơn vị công tác công lập nơi giáo viên, giảng viên đang công tác chấp thuận.

- Có thể tham gia vào hoạt động ngoài giờ làm việc theo quy định của hợp đồng lao động, trừ khi có quy định khác của pháp luật;

- Có thể ký hợp đồng tạm thời, làm việc với các cơ quan, tổ chức, đơn vị khác mà pháp luật không cấm, nhưng giáo viên, giảng viên là viên chức phải hoàn thành nhiệm vụ được giao và có sự đồng ý của người đứng đầu cơ quan giáo dục công lập nơi làm việc.

- Giáo viên và giảng viên, mặc dù góp vốn, không tham gia trong việc quản lý và điều hành của công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư;

- Giáo viên và giảng viên, trong vai trò viên chức, được tôn vinh và khen thưởng, cũng như tham gia vào hoạt động kinh tế xã hội.

- Giáo viên và giảng viên được coi là viên chức và được hưởng các chính sách ưu đãi về nhà ở.

- Giáo viên và giảng viên còn được đảm bảo quyền học tập và hoạt động nghiệp vụ ở cả trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật.

2.2. Nghĩa vụ của giáo viên, giảng viên là viên chức:

Các nhiệm vụ sau đây thuộc về giáo viên, giảng viên:

- Tuân thủ đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp luật của Nhà nước;

- Sống lành mạnh, trung thực và có phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần tiết kiệm và trung thành, hành động đúng ngay từ cuốc sống hàng ngày;

- Hiểu và tuân thủ nghiêm túc các quy tắc và trách nhiệm trong công việc giáo dục; tuân thủ đúng luật pháp, quy định và quy chế làm việc của tổ chức công lập mà giáo viên, giảng viên là viên chức của.

- Bảo vệ sự bảo mật của nhà nước và đảm bảo an toàn, hiệu quả sử dụng tài sản công cụ được giao

- Đề cao giáo dục đạo đức và rèn luyện nhà giáo, tuân thủ quy tắc ứng xử của người làm giáo viên

– Đảm bảo sự giảng dạy và giáo dục tuân thủ mục tiêu và nguyên lý giáo dục, và đảm bảo chất lượng chương trình giáo dục;

– Trở thành tấm gương mẫu trong việc thực hiện nghĩa vụ công dân, tuân thủ điều lệ của nhà trường, và quy tắc ứng xử của giáo viên;

– Bảo tồn phẩm chất, uy tín, danh dự của giáo viên; kính trọng, đối xử công bằng với học sinh; bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của học sinh;

– Học tập, rèn luyện để nâng cao đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới các phương pháp giảng dạy, trở thành tấm gương tích cực cho học sinh.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Luật Viên chức 2010;

– Luật Cán bộ, công chức 2008 được sửa đổi bổ sung 2019.