Điều bạn cần biết về 'thần dược' giảm cân hot nhất hiện nay

Theo CNN, ban đầu Ozempic được sử dụng rộng rãi như một loại thuốc điều trị tiểu đường trên toàn cầu. Tuy nhiên, những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đã quảng cáo nó như một loại "thần dược" giảm cân, mặc dù đây là điều mà các chuyên gia y tế cảnh báo. Douyin và Xiaohongshu - các ứng dụng mạng xã hội phổ biến tại Trung Quốc - đang đăng tải nhiều bài viết khoe khoang về việc giảm cân dễ dàng chỉ bằng vài mũi tiêm semaglutide, được bán dưới tên thương hiệu Ozempic trong thời gian ngắn.

"Loại thuốc này được quảng cáo là có khả năng giảm cân đáng kinh ngạc, mà không cần ăn kiêng hay tập thể dục. Thậm chí, bạn có thể giảm cân chỉ bằng cách nằm yên và ngủ. Điều này đã trở thành một lời hứa hẹn cho những người muốn giảm cân một cách nhanh chóng và dễ dàng."

Ozempic đã được chính thức chấp thuận sử dụng tại Trung Quốc vào tháng 4/2021 để điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, người dùng có thể nhận được thuốc từ bác sĩ cho mục đích sử dụng khác hoặc mua trên các nền tảng thương mại điện tử như Taobao, JD với đơn thuốc của người khác. Sự phổ biến ngày càng tăng của Ozempic tại Trung Quốc đã khiến nhiều bệnh viện và hiệu thuốc gặp khó khăn trong cung cấp thuốc từ cuối năm 2022, đặc biệt là đối với những bệnh nhân tiểu đường phụ thuộc vào thuốc này.

Trong tháng 5, một bệnh viện tại siêu đô thị Quảng Châu đã phải thông báo hết thuốc Ozempic do nhu cầu giảm cân tăng cao. Bệnh viện đã quyết định ngừng kê đơn cho những người không mắc bệnh tiểu đường.

Cuộc chiến chạy theo tiêu chuẩn "mình hạc xương mai", "vòng eo truyện tranh" tạo nên vẻ đẹp phi lý

Với sự phát triển không ngừng của thời đại, mạng xã hội đã trở thành nơi khởi nguồn của những trào lưu, thị hiếu xoay quanh vấn đề về ngoại hình của phái đẹp. Với sự lan tỏa của giới giải trí từ Trung Quốc và Hàn Quốc trên toàn thế giới, không có gì lạ khi một số người dân cũng bị ảnh hưởng bởi phong cách này.

Các ngôi sao nữ nổi tiếng và được nhiều người theo dõi hiện nay thường sở hữu một vóc dáng mảnh khảnh, với đôi chân dài và làn da trắng như tuyết. Tuy nhiên, việc quá gầy guộc của họ đôi khi gây ra những vấn đề về chuẩn đẹp đối với các phụ nữ bình thường. Hiện nay, giới trẻ được chia thành hai nhóm, một nhóm thích thú với các trào lưu, thử thách khoe dáng "mình dây", và một nhóm khác kêu gọi mọi người hãy có tư duy tích cực về hình thể, học cách yêu thương và trân trọng bản thân mình.

Tuy nhiên, vẻ đẹp ở đây không nằm ở việc tự hào với thân hình tự nhiên và khỏe mạnh, mà phải đáp ứng được tiêu chuẩn gầy gò của BM - Brandy Melville, một thương hiệu thời trang Italy đã đưa ra bảng xếp hạng cân nặng và chiều cao lý tưởng cho phụ nữ. Những chiếc áo quần của hãng chỉ phù hợp với những người có vóc dáng nhỏ bé, gầy gò như trẻ con.

Vì vậy, điều này đã gây ảnh hưởng đến tâm lý của giới trẻ Trung Quốc, khiến họ tin rằng chỉ có những người "càng cao, càng gầy, càng đẹp" mới được xếp vào danh sách những người thành công.

Ảnh minh hoạ

Theo một báo cáo năm 2015, thanh niên Trung Quốc trung bình sử dụng 30 ứng dụng chỉnh sửa ảnh và dành trung bình 3.276 phút mỗi năm để chụp ảnh selfie, không tính thời gian chỉnh sửa trước khi đăng lên mạng xã hội. Để trưng diện vẻ ngoài, giới trẻ còn tham gia nhiều trào lưu không lành mạnh như đặt đồng xu vào xương quai xanh, chạm vào vùng rốn, tự nâng người yêu bằng một tay hoặc che eo với một tờ giấy A4 để khoe vóc dáng thon gọn và dẻo dai.

"Càng ngày càng có nhiều người trông đợi tôi, tôi không thể tự cho mình béo lên mà phải giữ gìn hình ảnh của mình để đáp ứng mong đợi của khán giả", Đặng Luân nói.

Sự thật về loại "thần dược giảm cân thần kỳ"

Thuốc Ozempic chứa hoạt chất Semaglutide được cung cấp dưới dạng dung dịch trong bút tiêm với các liều lượng 0,25mg, 0,5mg và 1mg. Đây là loại thuốc được sử dụng để điều trị đái tháo đường tuýp 2 ở người trưởng thành không kiểm soát tốt bằng chế độ ăn kiêng và tập thể dục.

Semaglutide có tác dụng giảm đường huyết bằng cách kích thích bài tiết insulin và giảm bài tiết glucagon khi nồng độ glucose máu cao. Cơ chế hoạt động của thuốc còn liên quan đến việc chậm trễ quá trình tiêu hóa sau khi ăn. Ngoài ra, Semaglutide còn giúp giảm cân và lượng mỡ trong cơ thể bằng cách giảm lượng calo tiêu thụ và giảm cảm giác thèm ăn. Thuốc cũng giảm sự ưa thích đối với các loại thực phẩm chứa chất béo.

Tuy nhiên, sau khi sử dụng Ozempic trong một thời gian, Renata Lavach-Savy đã trải qua nhiều tác dụng phụ và cảm giác khó chịu, dẫn đến việc ngừng sử dụng vào mùa thu năm 2022. Cô được chuẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa năng, một tình trạng nội tiết tố thường xảy ra đồng thời với tình trạng kháng insulin.

Tuy nhiên, sau khi tiêm theo hướng dẫn của bác sĩ trong một thời gian, Renata đã bắt đầu gặp phải các phản ứng không mong muốn. Cô thường xuyên cảm thấy buồn nôn nhẹ và khó chịu trong dạ dày. Đặc biệt, cô không còn có cảm giác thèm ăn và phải đặt báo thức để nhắc nhở mình ăn mỗi ngày.

Dần dần, cô trở nên kiệt sức đến mức ngất ngay trên bàn làm việc sau giờ tan làm. Cô không thể di chuyển được vì cơn buồn nôn kéo dài.

Sau 4 tháng, chuyên gia dinh dưỡng của Renata cảnh báo rằng cô có thể đang bị suy dinh dưỡng. Theo Tiến sĩ Andrew Kraftson, Phó Giáo sư lâm sàng về chuyển hóa, nội tiết và tiểu đường tại Bệnh viện Đại học ở Ann Arbor, Michigan, Hoa Kỳ, những trường hợp như Renata là rất hiếm và nghiêm trọng.

Có thể có một số người dùng Ozempic cảm thấy mất cảm giác thèm ăn đến mức suy dinh dưỡng. Vì vậy, rất quan trọng là phải có sự hướng dẫn chính xác về chế độ ăn uống và dinh dưỡng hợp lý khi sử dụng thuốc. Theo TS. Lydia Alexander - chuyên gia y học về điều trị béo phì, chủ tịch đắc cử của Hiệp hội Y học Béo phì tại Mỹ, dùng semaglutide có thể giúp giảm cân, nhưng hầu hết mọi người sẽ tăng cân trở lại gần như ban đầu nếu họ ngừng sử dụng thuốc.

Ozempic không phải là loại insulin. Nó kích thích sản xuất insulin tăng lên từ tuyến tụy. Khác với insulin, Ozempic ít gây tình trạng đường huyết thấp. Tuy nhiên, đây không phải là loại thuốc giảm cân. Ozempic mang lại lợi ích kép cho bệnh nhân tiểu đường type 2, nhưng cũng có thể gây ra bệnh béo phì.

Theo Tiến sĩ Fatima Cody Stanford, một chuyên gia về béo phì tại Bệnh viện đa khoa Massachusetts, khoảng 80% bệnh nhân mắc tiểu đường type 2 cũng mắc bệnh béo phì đồng thời. Ngoài ra, thuốc Ozemic còn có thể gây ra các tác dụng phụ thường gặp liên quan đến tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng và táo bón. Nếu những người bị bệnh mắt liên quan đến tiểu đường và sử dụng insulin sử dụng Ozemic, thì thuốc này có thể làm giảm thị lực và gây ra các rủi ro khác.

Cơn sốt giá đến từ mặt hàng khan hiếm

Sự phổ biến của mạng xã hội đã dẫn đến việc cường điệu thông tin đến mức Xiaohongshu đã thực hiện một cuộc kiểm tra vào tháng 2 và loại bỏ hơn 5.000 bài đăng chia sẻ kinh nghiệm giảm cân với Ozempic.

Nền tảng mạng xã hội này đã cáo buộc nhiều bài đăng "phóng đại" hiệu quả giảm cân của thuốc và cảnh báo người dùng không nên "tin tưởng mù quáng" vào những nội dung không xác thực như vậy.

Nền tảng này cũng cảnh báo người dùng khi tìm kiếm thuốc trực tuyến rằng "Hãy đến các cơ sở y tế chính thức để điều trị". Tuy nhiên, nó không đủ để giảm bớt áp lực phải tuân theo các tiêu chuẩn sắc đẹp nhất định, đặc biệt là đối với phụ nữ, khi họ phải đối mặt với áp lực để có một vóc dáng mảnh mai.

Với nhu cầu tăng cao, giá của loại thuốc đã tăng đáng kể trên mạng. Theo Danh sách thuốc hoàn trả quốc gia của Trung Quốc, chi phí chính thức cho một liều Ozempic 1,5 mg là 67 USD tại các bệnh viện công. Tuy nhiên, trên trang mua sắm trực tuyến Taobao, giá của cùng một loại thuốc đã tăng từ 36% đến 151%.

Theo Novo Nordisk, Ozempic đã đạt doanh thu 44 triệu USD tại Trung Quốc trong 9 tháng kể từ khi ra mắt vào tháng 4/2021. Trong năm tiếp theo, doanh số bán hàng trong nước đã tăng hơn 7 lần, đạt 316 triệu USD.

Dự báo cho thị trường giảm cân tại Trung Quốc là sẽ phát triển mạnh trong tương lai. Theo báo cáo của chính phủ vào cuối năm 2020, có hơn 50% người trưởng thành tại Trung Quốc bị thừa cân, được định nghĩa theo chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 24,0.

Theo ước tính của Tebon Securities có trụ sở tại Thượng Hải vào tháng 10 năm ngoái, doanh số bán thuốc GLP-1, một nhóm thuốc trị tiểu đường bao gồm semaglutide, tại Trung Quốc có thể đạt mức cao nhất là 5,6 tỷ USD. Đây là mức tăng đáng kể với hơn 600% so với quy mô thị trường hiện tại.

Cùng với các nhà sản xuất thuốc phương Tây, các nhà sản xuất thuốc Trung Quốc cũng đang tìm cách để chiếm lĩnh thị trường đang phát triển này.

Novo Nordisk đã đệ đơn đến cơ quan quản lý dược phẩm của Trung Quốc, xin mở rộng phạm vi sử dụng semaglutide, theo Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia.

Bằng sáng chế của Novo Nordisk cho semaglutide ở Trung Quốc dự kiến sẽ hết hạn vào năm 2026, tuy nhiên, việc cung cấp thuốc generic có thể sớm hơn nếu bằng sáng chế được vô hiệu hóa. Thế nhưng, việc này đang gặp phải những thách thức. Trong tháng 6 năm 2021, Huadong Medicine, một công ty dược phẩm có trụ sở tại Hàng Châu, đã nộp đơn đến Văn phòng Sở hữu Trí tuệ Nhà nước Trung Quốc để đưa ra yêu cầu vô hiệu hóa bằng sáng chế. Sau đó, vào tháng 9 năm 2022, văn phòng đã phán quyết rằng tất cả các bằng sáng chế cốt lõi cho Ozempic không hợp lệ tại Trung Quốc.

Novo Nordisk đã đệ đơn kháng cáo quyết định này và hiện đang diễn ra một cuộc chiến pháp lý tại Tòa án Sở hữu Trí tuệ Bắc Kinh. Nếu tòa án giữ nguyên quyết định này, nhiều phiên bản semaglutide của các nhà sản xuất trong nước có thể được phát triển và tung ra thị trường.