Cuộc chiến chống Covid-19: 'Mắt bão' - Nỗi lòng và tình người
Mắt bão - câu chuyện về tình người trong cuộc chiến chống Covid-19, khi một bác sĩ tận tụy đến chùa cầu siêu cho những bệnh nhân qua đời Bộ phim tài liệu đầy cảm xúc này vừa là một tấm gương về tình người và sự hy sinh, vừa tạo nên sự cảm thông và động lòng trong thời điểm khó khăn này
Tác phẩm này được thực hiện bởi ông Nguyễn Quang Tuấn - Chủ tịch của Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, và đã giành giải Quay phim xuất sắc tại Liên hoan phim Cánh Diều Vàng. Mắt bão đã được đánh giá cao về ý tưởng, bố cục, cách kể chuyện và khả năng tái hiện xúc động cuộc sống của người dân TP HCM trong những ngày ứng phó với dịch bệnh. Hiện tác phẩm này đã được gửi tham gia cuộc tranh giải tại Liên hoan phim Việt Nam vào tháng 11.
So với các bộ phim tài liệu khác có chủ đề tương tự như Ranh giới và Không sợ hãi, Mắt bão mang đến một tiết tấu chậm hơn. Đạo diễn không đi sâu vào việc miêu tả cuộc chiến gay gắt giữa các y bác sĩ và bệnh nhân, mà tập trung vào những câu chuyện nhỏ của từng số phận để tạo ra sự suy ngẫm cho người xem. "Êkíp đã sử dụng ngôn ngữ đời thường, bình dị để khắc họa nỗi đau, để chúng ta có thể thấy rằng trong nỗi đau luôn hiện diện tình người", nhà biên kịch Nguyễn Ánh Ngọc chia sẻ.
Hình ảnh trong phim "Mắt bão". Ảnh: DFS
Phim bắt đầu bằng cách giới thiệu một không khí chậm rãi và sử dụng nhiều cảnh quay dài, để ẩn dụ cho cuộc sống đơn điệu và nhiều hoàng bao tâm trí. Không có lời bình, tác phẩm được dẫn dắt và kết nối qua câu chuyện của các nhân vật. Cốt truyện diễn ra trong một gia đình, một khu phố lao động, bệnh viện dã chiến và trung tâm cấp cứu, cùng các đơn vị quân đội.
Nhân vật đầu tiên là một người đàn ông trung niên, có cả bố và mẹ đều mắc Covid-19. Mẹ ông qua đời trong thời gian thành phố áp dụng biện pháp giãn cách xã hội, nhưng anh đã giấu điều này với bố rằng bà vẫn đang điều trị tại bệnh viện. Do không thể tổ chức đám tang, chỉ có một bàn thờ đơn giản được lắp đặt với quả trứng và bát cơm.
Cộng đồng Hồi giáo An Giang ở TP HCM đang gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì cuộc sống. Mặc dù nhận được sự hỗ trợ về lương thực từ cộng đồng, nhưng họ lại chia sẻ cho người khác vì cảm thấy không thích hợp. Những người theo đạo Hồi, khi phải chôn cất người thân, thường thực hiện việc hỏa táng thay vì chôn cất dưới nước hoặc lòng đất. Dù vi phạm giới hạn pháp lý, họ vẫn chấp nhận tuân thủ các quy định về phòng chống dịch bệnh để cùng cả xã hội vượt qua giai đoạn khó khăn. Nhiều tín đồ theo đạo Thiên Chúa và đạo Cao Đài, khi qua đời, thường được đưa về chùa để tiến hành lễ cầu siêu và thờ tự. Lúc này, khoảng cách về tôn giáo trở nên mờ nhạt, chỉ còn tình yêu và sự đoàn kết giữa mọi người.
Trong cảnh quay tại nhiều điểm "nóng" trong thời gian dịch bệnh như Trung tâm Hồi sức tích cực của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức, đoàn làm phim tái hiện được không khí làm việc hối hả của các y bác sĩ cũng như những phút yếu lòng khi họ chứng kiến bệnh nhân trút hơi thở cuối cùng. Trong một cảnh quay khác, một nữ y tá giữ bình tĩnh và gọi điện cho người thân của những người đã khuất để an ủi và hướng dẫn họ thực hiện các thủ tục nhận lấy tro cốt người thân. Hình ảnh của các nhân viên y tế cuốn bệnh nhân đã qua đời vào trong bao và dùng băng dính kín lại, sau đó đặt lên xe điện một cách im lặng gây ám ảnh.
Tiến sĩ Lưu Quang Thùy, người đứng đầu khoa hồi sức tích cực của Bệnh viện Việt Đức, là một trong những bác sĩ hàng đầu xuất hiện tại tuyến đầu. Ngày chủ nhật hiếm hoi được nghỉ, anh đến chùa cùng tăng ni để cầu siêu cho những người xấu số. Khi các bệnh nhân không có người thân bên cạnh, bác sĩ thay mặt người thân đưa tiễn họ.
Đạo diễn cũng sử dụng nhiều hiệu ứng âm thanh, tác động mạnh đến cảm xúc của khán giả. Tiếng violin buồn trầm của một nghệ sĩ được thể hiện ở đầu phim và nhiều lần quay trở lại trong tác phẩm. Bản nhạc như một khúc ca tiễn đưa những người đã khuất, đồng thời cũng như một lời động viên dành cho những người còn sống. Tiếng tim ngừng đập và tiếng kinh cầu siêu cũng khiến người ta suy nghĩ về cái chết và sự mất mát. Sau khi hoàn thành Mắt bão, ê-kíp đã mời một số nhân vật xem nhưng họ đã từ chối. Những người này cho biết họ vẫn chưa thể vượt qua được nỗi đau quá khứ và đang học cách chấp nhận thực tại.
Trích đoạn cuối phim "Mắt bão" đến từ DFS.
Vượt qua nỗi đau và khó khăn, phim "Mắt bão" truyền tải thông điệp về sự yêu thương cuộc sống và sự kiên nhẫn của con người thông qua những chi tiết đặc biệt, như hình ảnh về những em bé mới chào đời tại bệnh viện chiến trường. Các em bé này đã phải ở trong bệnh viện cả tháng vì bệnh nặng, nhưng được các y tá ân cần chăm sóc. May mắn thay, có một số em bé đã được gia đình đón về sau vài ngày chào đời. Trên phố, cuộc sống của người dân trở lại bình thường. Trong từng gia đình, những người còn sống dành thời gian tưởng nhớ những người đã khuất. Phần cuối của phim được tô điểm bởi màu sắc tươi sáng, rực rỡ hơn.
Ca khúc kết phim "Khi thương đau qua đi" (Nguyễn Như Huy) mang thông điệp chữa lành và mang nặng tình cảm buồn bã. Nó cho thấy rằng khi chúng ta trải qua những đau thương, chúng ta sẽ hiểu và biết cách yêu thương nhau hơn. Khi đau thương qua đi, chúng ta thấy tình yêu lấp đầy trong lòng, và qua đó, chúng ta nhận ra rằng tình yêu không thể bị đánh mất.
Biên kịch Nguyễn Ánh Ngọc chia sẻ rằng, trong êkíp làm phim chỉ có hai thành viên là đạo diễn Nguyễn Quang Tuấn và tôi. Chúng tôi đã được đào tạo về phòng chống lây nhiễm bệnh và có kinh nghiệm làm phim trong thời gian dịch bệnh. Khi đến TP HCM, chúng tôi nhận được sự hỗ trợ từ một số người trong ngành. Trong nhiều phân đoạn, đạo diễn Quang Tuấn đồng thời điều khiển ba máy quay: Flycam từ trên cao, một máy cầm tay và máy cố định để ghi lại cảnh quay. Tôi thì đảm nhiệm vai trò hỗ trợ quan sát và thu âm hiện trường.
