Cuộc cách mạng thanh toán qua QR code: Thần tốc tăng trưởng, giao dịch ATM viễn cảnh bàng hoàng

Theo thông tin được chia sẻ tại hội thảo "Quản trị rủi ro thẻ trong kỷ nguyên số" do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức gần đây, ông Phạm Trường Giang, Phụ trách Phòng phát triển thanh toán Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến hiện tại, cả nước đã có hơn 21.000 cây ATM, 83 ngân hàng đã triển khai Internet Banking, 50 ngân hàng đã triển khai Mobile Banking, hơn 100.000 điểm thanh toán QR, hơn 462.000 điểm POS, và 50 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán...

Cho đến cuối tháng 6/2023, số lượng thẻ ATM đang lưu hành đã đạt 138,98 triệu thẻ (tăng 0,48% so với cùng kỳ năm 2022), trong đó có 10,8 triệu thẻ được mở bằng eKYC (có sự tham gia triển khai của 27 ngân hàng). Đến cuối năm 2022, tỷ lệ người trưởng thành có tài khoản (bao gồm tài khoản thanh toán và thẻ ngân hàng tại các tổ chức tín dụng) đạt khoảng 77,41%.

Bản tóm tắt báo cáo về rủi ro thẻ và hoạt động của Tiểu ban Quản lý rủi ro thẻ trong thời gian gần đây cho biết, giao dịch qua Internet đã tăng 76% về số lượng và 1,79% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022; giao dịch qua kênh QR code tăng 152% về số lượng và 301% về giá trị; giao dịch qua mobile tăng 65% về số lượng và 77% về giá trị; doanh thu từ thị trường thanh toán điện tử đạt 20,5 tỷ USD; giao dịch rút tiền mặt qua ATM giảm 4% về số lượng và giảm 6% về giá trị. Những con số này đóng góp vào việc thúc đẩy việc thanh toán không sử dụng tiền mặt trong kinh tế.

Tuy nhiên, do sự tăng cường cạnh tranh trên thị trường, hoạt động kinh doanh thẻ của các ngân hàng đang gặp phải nhiều rủi ro tương ứng với xu hướng thị trường, bao gồm việc tội phạm công nghệ cao tấn công để lấy thông tin khách hàng thông qua việc khai thác lỗ hổng bảo mật; khách hàng lợi dụng chính sách của ngân hàng để trục lợi; và tình trạng gian lận trong thanh toán đang gia tăng.

Dưới góc độ cơ quan quản lý, ông Phạm Trường Giang cho biết hiện tại có xu hướng gia tăng tình hình rủi ro gian lận thẻ tại Việt Nam từ quý III/2022 đến quý II/2023, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến tội phạm công nghệ cao đang trở nên phức tạp hơn...

Để tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh và an toàn trong thanh toán, ông Phạm Trường Giang cho biết trong thời gian sắp tới Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nghiên cứu sửa đổi và bổ sung Thông tư 19/2016/TT-NHNN, với một số quy định như: Xây dựng bộ tiêu chí để nhận diện các chủ thẻ có dấu hiệu nghi ngờ gian lận và lừa đảo; Áp dụng giải pháp công nghệ để nhận diện và phát hiện hành vi bất thường và rủi ro cao khi sử dụng thẻ; có các biện pháp xác minh, thẩm định, quản lý và giám sát đơn vị chấp nhận thanh toán...

Chiêu thức “móc tiền” tinh vi: Không gửi link, không mã QR, lúc cảnh sát tìm tới, nạn nhân mới biết mình bị lừa