Bệnh nhân chờ đợi hàng giờ vì thiếu máy chạy thận, bệnh viện quá tải

Theo thông tin từ Hội lọc máu Việt Nam, hiện cả nước đang có hơn 30.000 bệnh nhân mắc bệnh suy thận giai đoạn cuối và hơn 5.000 máy lọc thận. Tuy nhiên, số lượng máy lọc thận này chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu hiện tại. Do đó, việc thiếu máy lọc thận đã gây ra tình trạng quá tải tại một số cơ sở y tế và cũng đã dẫn đến hư hỏng của các máy móc do phải chạy liên tục.

Bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối có đặc thù là nếu không có thận thay thế, bệnh nhân sẽ phải sống với chiếc máy lọc suốt phần còn lại của cuộc đời. Hàng tuần, họ phải đến viện ba lần và lọc máu từ 3 đến 4 tiếng mỗi lần. Tuy nhiên, với tình trạng thiếu máy lọc như tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, việc đăng ký được lượt chạy không phải là điều dễ dàng cho bệnh nhân. Tình trạng này đã kéo dài trong gần 2 năm qua.

Bệnh nhân đang đợi lượt lọc máu vất vả

Họ phải chờ đến ca số 5 và nếu không nhanh chóng thì có thể bị mất lượt nếu máy lọc máu hỏng, buộc phải chờ đến ca sau. Bữa tối của họ phải ăn vội vàng để nạp năng lượng cho cuộc "chiến đấu".

Nếu trước đây, chỉ có 3 ca lọc máu mỗi ngày, thì hiện nay số ca đã tăng gấp đôi. Máy chạy liên tục suốt ngày đêm. Do thiếu thời gian, một số máy không kịp rửa trong quá trình lọc máu, trong khi đây là yêu cầu bắt buộc. Điều này khiến các bệnh nhân chạy ca muộn đều rất lo lắng.

Lo lắng là điều dễ hiểu, nhưng không dám "kén cá chọn canh" vì được chạy là một niềm may mắn. Nhiều bệnh nhân phải "đi đêm về hôm", đi hàng chục cây số mỗi ngày. Không dễ để có suất chạy ca ngày, một bệnh nhân phải chờ đợi nhiều tháng mới có lịch trống để chen vào.

Vừa đối mặt với bệnh tật, vừa đấu tranh với bệnh nhân, chỉ cần có máy chạy, các bệnh nhân đều có thể thực hiện các công việc, ngay cả khi không thuộc về phạm vi trách nhiệm của họ.

Xoay sở tạm thời để cho bệnh nhân có thể tiến hành chạy thận.

Trên thực tế, nếu không chạy thận viện này, có thể một số người sẽ phải điều trị tại các viện khác nhưng không phải tất cả các địa phương đều có nhiều đơn vị chạy thận. Đáng chú ý, tỉnh Hà Nam chỉ có duy nhất một đơn vị chạy thận trên địa bàn là bệnh viện đa khoa tỉnh. Tuy nhiên, do thiếu máy móc, nhiều bệnh nhân buộc phải điều trị tại các cơ sở khác. Điều này đòi hỏi những người ở lại phải có sự thích ứng và linh hoạt. Để giải quyết tình trạng thiếu máy móc, bệnh viện đã phải đưa ra những giải pháp tạm thời. Theo điều dưỡng Phạm Đức Chiến, Khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, hiện tại buồng chạy thận chỉ có 4 máy, nhưng chỉ có duy nhất 1 máy hoạt động được. Tất cả các máy này đã được duy trì từ 10 đến hơn 10 năm và đã có nhiều linh kiện hỏng hóc, các phần điện tử hỏng mà kỹ sư phòng vật tư không thể thay thế được.

Hoạt động liên tục 24/24, máy móc không có thời gian nghỉ ngơi, dễ hiểu vì sao những ca cuối khó tuân thủ quy trình. Ngoài ra, máy móc hỏng luân phiên, hơn 1/3 số máy máy chạy thận tại Bệnh viện Đa khoa Hà Nam đã "đứng im" trong nhiều tháng qua. Mặc dù đã biết máy hỏng nhưng bà Lạng vẫn xin quay về viện tỉnh sau thời gian dài "chạy ké" ở một nơi khác.

Bác sĩ Bùi Văn Nhung - Trưởng Khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam - cho biết: "Chúng ta cần thêm 30 - 40 máy nữa để đáp ứng nhu cầu. Bệnh viện không dám tiếp nhận thêm bệnh nhân chạy thận theo chu kỳ mới".

Không tiếp nhận bệnh nhân mới vì thiếu máy. Hà Nam hiện có hơn 500 trường hợp cần chạy thận, nhưng chỉ có thể đáp ứng được khoảng 40% số bệnh nhân này. Điều này đồng nghĩa với việc số bệnh nhân còn lại phải tìm đến các tỉnh khác để điều trị, vì Hà Nam chỉ có một đơn vị chạy thận duy nhất. Để vượt qua tình trạng này, bệnh viện đã đưa ra những giải pháp tạm thời.

Bác sĩ Phan Anh Phong, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, chia sẻ: "Chúng tôi phải tăng ca và đưa ra những giải pháp lâu dài, bao gồm việc lập các đề án để đầu tư thêm trang thiết bị máy móc. Tuy nhiên, chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục pháp lý và không thể tìm được phương án vay ngân hàng khả thi cho đến thời điểm hiện tại."

Bệnh nhân thường phải chờ đợi trong thời gian dài, nhưng không phải ai cũng có đủ sức chịu đựng để duy trì theo lịch trình chạy đột xuất, bởi vì họ lo ngại rằng họ sẽ không thể chờ đến ngày có máy chạy.

Quá tải bệnh nhân ảnh hưởng đến hoạt động của phòng chạy thận cuối cùng.

Hiện, mỗi địa phương đều đang tìm các giải pháp tạm thời nhằm giảm quá tải bệnh nhân. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này lâu dài, các địa phương nên đầu tư thêm nguồn lực để mở thêm các đơn vị chạy thận tại các cơ sở y tế cơ bản. Điều này có thể được thực hiện thông qua sử dụng ngân sách hoặc huy động nguồn lực xã hội và đầu tư vào thiết bị chạy thận cho các bệnh viện. Nhờ đó, tất cả các cơ sở y tế cấp huyện sẽ có đủ điều kiện triển khai dịch vụ chạy thận nhân tạo, từ đó giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người bệnh và giảm áp lực cho tuyến cuối.

Doanh nghiệp đã đều đặn hoạt động với công suất tối đa và không còn chỗ trống nào. Vì không đủ khả năng để thực hiện ca làm việc đêm tại bệnh viện tỉnh, bệnh nhân này đã trở nên suy kiệt và phải được chuyển lên bệnh viện tuyến trung ương để cấp cứu.

Việc xin được suất chạy định kỳ tại bệnh viện tuyến cuối không phải là điều dễ dàng, bởi vì mỗi ngày có hơn 50 trường hợp chạy thận cấp cứu. Trong khi đó, bệnh viện chỉ có 70 máy chia đều vào 3 ca để phục vụ 200 bệnh nhân chạy thận theo chu kỳ. Với số lượng bệnh nhân lớn như vậy, không còn chỗ trống để tiếp nhận thêm bệnh nhân chạy thận theo chu kỳ mới.

Hiện tại, không phải tất cả các địa phương đều có đơn vị chạy thận nhân tạo tại tuyến huyện. Do đó, nếu không có quy hoạch và phân bố đồng đều các đơn vị chạy thận, áp lực vẫn tiếp tục tăng lên tại tuyến cuối.