Bác sĩ cứu sống bào thai trong bụng mẹ với cán cân tim não

Sau khi thành công với ca phẫu thuật tim xuyên tử cung cứu thai nhi mắc bệnh tim bẩm sinh đầu tiên tại Việt Nam do hai bệnh viện Từ Dũ và Nhi Đồng 1 (TP.HCM) thực hiện, TS.BS Đỗ Nguyên Tín - Phó Trưởng khoa Tim mạch Bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết rằng trước đây, trường hợp bào thai mắc bệnh tim bẩm sinh, không có lỗ van động mạch phổi tại Việt Nam không phải là hiếm. Tuy nhiên, trước đây, y tế Việt Nam chưa có điều kiện để can thiệp phẫu thuật. May mắn, khi bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân mang thai bất thường nặng về tim, dị tật bẩm sinh không có lỗ van động mạch phổi, đội ngũ y tế đã sẵn sàng và được huấn luyện trước đó.

Đây là trường hợp đầu tiên tại Việt Nam thực hiện kỹ thuật thông tim ngay trong bụng mẹ. Khó khăn lớn nhất là khi bào thai ở trong bụng mẹ không ngừng lắc lư, và việc tìm thấy mạch máu hoặc đâm xuyên qua mạch máu gây chảy máu cũng rất nguy hiểm, đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối.

Theo BS.Tín chia sẻ, thời điểm cực kỳ quan trọng là lúc can thiệp khi tim bào thai quá nhỏ, cỡ tương đương trái dâu tây. Bác sĩ phải đâm kim 18G dài xuyên qua thành tử cung, xuyên qua thành ngực bào thai tới tim.

TS.BS Đỗ Nguyên Tín, Phó Trưởng khoa Tim mạch Bệnh viện Nhi Đồng 1

Thông tin từ TS.BS Đỗ Nguyên Tín cho biết việc can thiệp ngay trong bụng mẹ tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhưng ê-kíp vẫn quyết định thực hiện khi bào thai bước vào tuần thứ 32.

Theo ông, có 2 trường hợp xảy ra trong tình huống này. Trường hợp đầu tiên chiếm tỷ lệ cao là thai nhi sẽ chết lưu trong bụng mẹ nếu để lâu. Trường hợp thứ hai, may mắn hơn, sản phụ có thể sinh con ra nhưng tim đã bị hư, buộc phải can thiệp mổ và sau này tim cũng không trở lại bình thường được.

Đối với việc sản phụ phát hiện thai nhi có dị tật tim khi thai được 20 tuần nhưng không can thiệp ngay, BS Tín cho biết rằng vào thời điểm đó, bệnh viện đã bắt đầu chuẩn bị dụng cụ và hoàn tất điều kiện xin phép.

Hai bệnh viện hiện đang thực hiện ca thông tim xuyên tử cung cứu bào thai bị dị tật tim bẩm sinh đầu tiên tại Việt Nam (Ảnh: BVCC)

Theo BS Tín, để đề phòng trường hợp xảy ra tai biến, bào thai cần đủ tuần tuổi để có thể mổ đưa em bé ra ngoài. Vì vậy, đây là thời điểm vàng không nên bỏ lỡ để thông tim ngay trong bào thai, bởi tế bào gốc có thể tự sửa chữa và làm lành.

Bác sĩ Tín cho rằng, chỉ một đội ngũ y tế từ Bệnh viện Nhi đồng 1 không thể thực hiện được. Sự kết hợp với đội ngũ y tế từ Bệnh viện Từ Dũ đã giúp ca phẫu thuật thông tim xuyên tử cung cứu bào thai thành công.

Thành công của ca phẫu thuật thông tim thai xuyên tử cung đã được các chuyên gia đánh giá là một bước tiến mới về kỹ thuật chuyên sâu, xứng đáng với các nước phát triển trong khu vực.

BS Tín hy vọng, sau kết quả lần này thế hệ y bác sĩ trẻ sẽ phát huy tốt các kỹ thuật y khoa, để trong tương lai nhiều bào thai sẽ được cứu sống, giảm gánh nặng y tế và chi phí của bậc cha mẹ sau này.

Lãnh đạo TP.HCM đã tặng bằng khen và khen thưởng đột xuất cho ê-kíp 2 bệnh viện gồm Từ Dũ và Nhi đồng 1 vì thực hiện ca thông tim xuyên tử cung, cứu sống bào thai dị tật tim bẩm sinh nặng.

Sau đó, sản phụ L. sinh năm 1996 mang thai lần đầu, được theo dõi thai kỳ tại Đà Nẵng. Khi phát hiện thai có bất thường nặng về tim, dị tật bẩm sinh không có lỗ van động mạch phổi, thiểu sản thất, sản phụ L. được chuyển vào Bệnh viện Từ Dũ. Trong quá trình theo dõi, bác sĩ phát hiện thai nhi có dấu hiệu trở nặng, nguy cơ tử vong trong bụng mẹ hoặc ngay sau khi sinh ra.

Vào ngày 3/1, Bệnh viện Từ Dũ đã tổ chức hội chẩn khẩn cấp với Bệnh viện Nhi Đồng 1 để các chuyên gia về Sơ sinh và Tim mạch của BV Nhi Đồng 1 cùng các chuyên gia về Sản của BV Từ Dũ đồng lòng kết luận rằng nếu không can thiệp bào thai để nong van động mạch phổi ngay thì khả năng cao thai sẽ mất trong bụng mẹ.

Các chuyên gia Sản và Nhi của 2 bệnh viện đồng lòng thống nhất rằng can thiệp trong bào thai bán khẩn trong trường hợp này là giải pháp phù hợp nhất và cấp bách nhằm cứu sống thai nhi còn trong bụng mẹ.

Vào lúc 9 giờ ngày 4/1, đội ngũ y tá của 2 bệnh viện bắt đầu thực hiện phẫu thuật can thiệp tim thai nhi. Sau khi cắt van tim của thai nhi, siêu âm của bệnh viện kiểm tra dòng chảy qua van động mạch phổi của thai nhi và không có sự tràn dịch màng ngoài tim.

Được biết, hai đội phẫu thuật của cả 2 bệnh viện đã làm việc cẩn thận để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối, và không có sự cố nào trong quá trình can thiệp. Kết quả cuối cùng đã thành công như mong đợi.

Sắp tới, quá trình theo dõi thai kỳ sẽ có sự phối hợp giữa 2 bệnh viện nhằm bảo đảm sức khỏe cho mẹ và con sản phụ.

Ngày 5/1, tại Hội nghị Triển khai nhiệm vụ của ngành y tế TP.HCM 2024, ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đã tặng bằng khen đột xuất cho đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng của 2 bệnh viện Từ Dũ và Nhi đồng 1 vì thành công trong ca phẫu thuật tim xuyên tử cung, cứu sống bào thai dị tật tim bẩm sinh nặng.