8 thiên thể khổng lồ của vũ trụ mà bạn chưa biết, trong số đó có siêu cấu trúc bí ẩn với 10 tỷ năm ánh sáng

ROXs 42Bb: Hành tinh lớn nhất vũ trụ

Với bán kính lớn hơn Trái đất khoảng 11 lần, Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt trời của chúng ta. Tuy nhiên, kích thước của Sao Mộc vẫn không là gì so với hành tinh ROXs 42Bb, vốn cũng là hành tinh lớn nhất được tìm thấy trong vũ trụ. Nó có khối lượng gấp 9 lần và bán kính lớn hơn 1,12 lần Sao Mộc, cách Trái đất là khoảng 440 năm ánh sáng.

ROXs 42Bb được phát hiện lần đầu vào năm 2013, là một hành tinh khí khổng lồ giống như Sao Mộc. Trong khi Trái đất và Sao Mộc mất lần lượt 365 ngày và 12 năm để quay quanh Mặt trời, ROXs 42 Bb hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh ngôi sao chủ của nó trong 1968,3 năm.

Ngôi sao lớn nhất vũ trụ: UY Scuti

Mặt trời của chúng ta có thể chứa năm tỷ ngôi sao có cùng thể tích, nhưng UY Scuti, ngôi sao lớn nhất trong vũ trụ, có thể chứa một triệu Trái đất. Nếu đặt vào vị trí trung tâm của hệ Mặt trời của chúng ta, bề mặt của ngôi sao này sẽ nằm giữa quỹ đạo của Sao Mộc và Sao Thổ, và Trái Đất sẽ bị nuốt chửng.

UY Scuti cách Trái đất 9.500 năm ánh sáng và đã được phát hiện vào năm 1860 bởi một nhóm các nhà thiên văn học từ Đài thiên văn Bonn ở Đức. Điều đáng ngạc nhiên là sau 160 năm, vẫn chưa có ngôi sao nào lớn hơn UY Scuti được phát hiện.

UY Scuti được xếp hạng là sao biến quang vì trải qua các biến đổi độ sáng cứ sau 740 ngày. Các nhà khoa học cho rằng nó hiện đang ở giai đoạn cạn kiệt nhiên liệu hydro trong lõi và đã mở rộng thành sao khổng lồ đỏ - tức ở cuối vòng đời. Điều này có nghĩa UY Scuti có thể gặp phải kết cục bi thảm là xảy ra một vụ nổ siêu tân tinh, vốn đánh dấu sự kết thúc của ngôi sao này. Tuy nhiên, thời điểm chính xác UY Scuti sẽ phát nổ vẫn chưa được các nhà thiên văn xác định.

Hệ sao rộng nhất

Hệ sao được coi là rộng nhất trong vũ trụ, xét về mặt quỹ đạo, chỉ bao gồm một hành tinh duy nhất (2MASS J2126) quay quanh một ngôi sao có tên là TYC 9486-927-1. Bảy năm trước, các nhà thiên văn học thậm chí còn không biết hành tinh này và ngôi sao có mối liên hệ nào với nhau hay không. Cả hai thực thể đều được coi là các thiên thể trôi nổi tự do vì chúng nằm cách nhau một nghìn tỷ km trong không gian.

Vào năm 2016, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã xác định được quỹ đạo ẩn khổng lồ của 2MASS J2126 và phát hiện ra rằng hành tinh này thực sự quay quanh TYC 9486-927-1. Khoảng cách giữa Trái đất và hệ sao này là 104 năm ánh sáng, trong khi quỹ đạo của 2MASS J2126 rộng hơn khoảng 140 lần so với quỹ đạo của Sao Diêm Vương trong hệ Mặt trời của chúng ta. Do quỹ đạo đặc biệt rộng và khoảng cách đáng kể so với ngôi sao của nó, 2MASS phải mất gần 900.000 năm Trái đất để hoàn thành một quỹ đạo trọn vẹn.

IC 1101: Thiên hà lớn nhất vũ trụ

Thiên hà là một tập hợp của nhiều hệ Mặt trời (hoặc hệ sao). Theo báo cáo, vũ trụ của chúng ta có khoảng 2000 tỷ thiên hà. Những thiên thể khổng lồ này chứa hàng tỷ ngôi sao và các thiên thể khác bên trong chúng. Ví dụ, Dải Ngân hà - nơi chứa Trái đất và hệ Mặt trời của chúng ta - được ước tính có khoảng 100 tỷ ngôi sao và gần 100 triệu lỗ đen. Tuy nhiên, IC 1101, thiên hà lớn nhất trong vũ trụ, lớn hơn khoảng 50 lần và nặng hơn Dải Ngân hà khoảng 2.000 lần.

Các nhà thiên văn học tin rằng đây là ngôi nhà của 100 nghìn tỷ ngôi sao đáng kinh ngạc, trải dài trên sáu triệu năm ánh sáng. Mặt khác, Dải Ngân hà có đường kính chỉ khoảng 100.000 năm ánh sáng. Một số chuyên gia cho rằng IC 1001 có thể đã hình thành do nhiều thiên hà có quy mô tương tự Dải Ngân hà va chạm và hợp nhất với nhau.

Lỗ đen lớn nhất: TON 618

Lỗ đen là một trong những thực thể nặng nhất trong vũ trụ và chúng nổi tiếng với khả năng hút mọi thứ vào bên trong, kể cả ánh sáng. Tuy nhiên, bạn có bao giờ tưởng tượng được lỗ đen có thể lớn đến độ nào không? Lỗ đen lớn nhất trong vũ trụ được ước tính có khối lượng gấp 66 tỷ lần khối lượng của Mặt Trời. Điều này chưa phải là tất cả.

Lỗ đen siêu lớn này cung cấp năng lượng cho chuẩn tinh TON 618, một thiên thể có độ sáng cực cao, với độ sáng bằng 140 nghìn tỷ Mặt Trời. Nằm cách Trái Đất khoảng 18,2 tỷ năm ánh sáng, TON 618 được phát hiện lần đầu vào năm 1957 và vẫn giữ danh hiệu lỗ đen lớn nhất cho đến ngày nay.

Vườn ươm sao lớn nhất: Tinh vân Tarantula

Tinh vân là những đám mây khí và bụi lớn trong không gian nơi sao mới được hình thành thông qua tác động của trọng lực, sự thay đổi nhiệt độ và áp suất cũng như phản ứng tổng hợp hạt nhân. Tinh vân Tarantula, hay còn được gọi là 30 Doradus, được NASA xác định là tinh vân lớn nhất và sáng nhất trong số tất cả các tinh vân đã biết. Nó bao gồm một khu vực rộng 1.800 năm ánh sáng (7,5 x 1015 km) trong không gian và cách Trái đất khoảng 170.000 năm ánh sáng. Tinh vân Tarantula được phát hiện lần đầu tiên vào đầu những năm 1750 bởi nhà thiên văn học người Pháp, Nicolas-Louis de Lacaille. Tuy nhiên, các công cụ thiên văn học vào thời điểm đó vẫn chưa đủ tiên tiến để phát hiện từng ngôi sao và các cấu trúc khác bên trong tinh vân.

Sau hơn 200 năm, khi các nhà thiên văn chụp được những bức ảnh có độ phân giải cao của 30 Doradus, họ mới nhận ra kích thước to lớn của nó. Phát hiện này đã dẫn đến cái tên thông tục của nó, Tinh vân Tarantula – được đặt theo tên một loài nhện có lông.

Cụm thiên hà lớn nhất: El Gordo

Năm 2012, thử viện quan sát Chandra X của NASA đã phát hiện một cụm thiên hà có tên là ACT-CLJ0102-4915. Khi các nhà thiên văn thực hiện các phép tính để xác định khối lượng của nó, kết quả đã khiến họ kinh ngạc. Khối lượng của ACT-CLJ0102-4915 là khoảng 3 triệu triệu lần khối lượng của Mặt Trời. Đây là cụm thiên hà lớn nhất từng được phát hiện và được biết đến với tên gọi El Gordo, có nghĩa là "cụm thiên hà béo".

Theo các nhà thiên văn, El Gordo có thể hình thành do va chạm giữa hai cụm thiên hà khổng lồ với tốc độ khoảng hàng triệu dặm trên giờ trong không gian. El Gordo còn chứa một thiên hà có thấu kính thẳng và dài nhất từng được quan sát, được gọi là La Flaca; một thiên hà có ba thấu kính được gọi là Lưỡi Câu; và ngôi sao khổng lồ đỏ xa nhất, Quyllur.

Với chiều dài từ sáu đến 18 tỷ năm ánh sáng, “Vạn Lý Trường Thành” Hercules-Corona Borealis được coi là thiên thể lớn nhất có thể quan sát được trong vũ trụ. Đây là một "dây thiên hà", hoặc một cụm thiên hà rộng lớn được liên kết bằng lực hấp dẫn. Kích thước của siêu dẫn dạng này lớn đến nỗi cần khoảng 10 tỷ năm ánh sáng để vượt qua toàn bộ chiều dài của nó. Được phát hiện vào năm 2013 trong quá trình lập bản đồ các vụ nổ tia gamma (GRB), “Vạn Lý Trường Thành” còn được biết đến là một trong những dạng ánh sáng giàu năng lượng nhất có thể quan sát được trong vũ trụ.

Trước khi xác nhận sự hiện diện của Hercules-Corona Borealis, các nhà thiên văn học đã nghiên cứu 283 GRB. Sự thú vị hơn nữa là thực thể vũ trụ to lớn này đặt ra thách thức lớn đối với kiến thức hiện tại của chúng ta về vũ trụ và quy mô của nó. Điều đáng chú ý là có thể hàng triệu thiên hà và hàng tỷ hành tinh đang chờ đợi để được khám phá bên trong siêu đám thiên hà này. Chúng ta vẫn chưa hiểu đầy đủ về cách trọng lực và lực hạt nhân tác động để tạo ra những thực thể to lớn như vậy và giữ chúng nguyên vẹn trong không gian như thế nào.

Gương mặt Người Rồng 146.000 năm tuổi, sở hữu dung mạo kỳ lạ với kích thước đầu khổng lồ được phục dựng.