Bác sĩ He Yilin, một chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng đến từ Đài Loan (Trung Quốc), cho biết bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ chất béo hoặc mỡ trong tế bào gan. Khi gan chỉ bị nhiễm mỡ mà không có tình trạng viêm, thì bệnh không phát triển thành viêm gan mạn và xơ gan. Chỉ khi gan bị nhiễm mỡ và có tình trạng viêm, mới gọi là bệnh gan nhiễm mỡ.
Những thói quen ăn uống gây bệnh gan nhiễm mỡ
Hình thành gan nhiễm mỡ có nhiều nguyên nhân, bao gồm cả lối sống và bệnh lý, nhưng phổ biến nhất là gan nhiễm mỡ do thừa cân, hội chứng chuyển hóa và chế độ ăn uống. Bác sĩ He Yilin nhấn mạnh rằng, không chỉ người béo mà người gầy cũng dễ mắc gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, thừa cân hay béo phì, đặc biệt là vòng eo quá lớn, cũng là nguyên nhân cao rủi ro gây gan nhiễm mỡ, cùng với cao huyết áp và mức đường trong máu cao...Không chỉ uống nhiều bia rượu là thói quen xấu duy nhất gây hại đến gan, gây gan nhiễm mỡ (Ảnh minh họa)
Hiện nay, nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ là do thói quen xấu khi ăn uống. Các vấn đề phổ biến nhất bao gồm:
- Uống quá nhiều rượu và bia: Việc tiêu thụ đồ uống có cồn là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh gan nhiễm mỡ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tới 90% số người tiêu thụ rượu quá nhiều (đàn ông uống hơn 80g/ngày trong vòng 5-10 năm, và phụ nữ uống hơn 40g/ngày) đều có nguy cơ bị nhiễm mỡ gan, và theo thời gian dài sẽ dẫn đến xơ gan.
- Hấp thụ quá nhiều fructose: Fructose thường được thêm vào thực phẩm chế biến, nước sốt... để tăng cường hương vị, cũng như trái cây có hàm lượng đường cao. Tuy nhiên, quá trình trao đổi chất của fructose khác so với các loại đường khác, và nó sẽ được lưu trữ trực tiếp thành chất béo qua gan.
- Tiêu thụ quá nhiều nội tạng động vật, món nhiều dầu mỡ: Thói quen này gây áp lực cho gan, làm chậm quá trình xử lý và chuyển hóa chất béo. Theo thời gian, lượng mỡ tích tụ nhiều, gây bệnh gan nhiễm mỡ. Hậu quả là gan có thể bị viêm, tế bào bị tổn thương dẫn đến xơ gan, và có thể dẫn đến suy gan.
- Uống quá nhiều đường tinh luyện: Đường tinh luyện sẽ được biến thành glycogen trong cơ thể và được lưu trữ tại gan và cơ. Nếu lượng đường tinh luyện nạp vào quá nhiều, khả năng lưu trữ glycogen sẽ bị giới hạn và đường thừa sẽ được chuyển hóa thành triglycerid, gây tích tụ mỡ ở gan.
- Tiêu thụ thực phẩm đóng hộp quá thường xuyên: Thức ăn nhanh và thực phẩm đóng gói sẵn thường chứa nhiều chất béo, đường và muối, khiến gan phải hoạt động càng nhiều hơn. Nếu tiếp tục điều này trong thời gian dài, điều này có thể gây bệnh nhiễm mỡ gan.
5 thực phẩm tốt nhất để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ
Theo bác sĩ He Yilin, ít người để ý tới các dấu hiệu ban đầu của bệnh gan nhiễm mỡ. Đa số bệnh nhân tìm thấy căn bệnh này trong giai đoạn nặng, kèm theo các triệu chứng khó chịu hoặc sự nhận ra điều gì đó không bình thường qua siêu âm ổ bụng hoặc kiểm tra sức khỏe tổng thể.Bệnh gan nhiễm mỡ, nếu không được chữa trị, có thể dẫn đến "bộ ba bệnh gan" nguy hiểm bao gồm viêm gan, xơ gan và ung thư gan. Bác sĩ He Yilin cũng nhấn mạnh rằng, khi phát hiện gan nhiễm mỡ, không có loại thuốc đặc hiệu nào để chữa khỏi bệnh, chỉ có thể điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt để hạn chế bệnh.
Ví dụ như đảm bảo ngủ đủ giấc, tập thể dục, điều chỉnh tâm trạng và quan trọng nhất là tránh xa những thói quen ăn uống có hại cho gan đã được đề cập ở phần trên. Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên thường xuyên bổ sung các loại thực phẩm có thể giúp gan giải độc và chuyển hóa như:
- Những loại rau họ cải như bông cải xanh, súp lơ trắng, củ cải trắng và các loại rau khác chứa sulforaphane, có khả năng giúp gan giải độc. Chúng cũng chứa nhiều chất xơ và vitamin, giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, giảm mỡ gan cũng như mỡ trong cơ thể.
- Tỏi: Tỏi có chứa nhiều lưu huỳnh và các chất giúp giảm cân và chất béo cho người bị gan nhiễm mỡ. Chất allicin trong tỏi cũng giúp tăng khả năng giải độc của gan. Một nghiên cứu năm 2020 trên những bệnh nhân gan nhiễm mỡ không do rượu đã cho thấy việc sử dụng 800 mg bột tỏi mỗi ngày trong 15 tuần đã giảm mỡ gan và cải thiện mức độ enzyme.
- Thực phẩm giàu axit béo OMEGA-3: Axit béo OMEGA-3 là một axit amin cần thiết cho cơ thể, có tác dụng giảm phản ứng viêm nhiễm. Bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn uống của mình các thực phẩm như bơ, óc chó, cá hồi, cá thu...
- Nghệ: Liều cao curcumin - thành phần hoạt tính trong nghệ có thể giảm các dấu hiệu tổn thương gan ở người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu. Bổ sung nghệ giảm nồng độ alanin aminotransferase huyết thanh (ALT) và aspartate aminotransferase (AST) - hai loại enzym tăng cao không bình thường ở người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
- Đậu nành và các loại đậu: Nhóm thực phẩm này hạn chế nguy cơ bị gan nhiễm mỡ không do rượu. Tiêu thụ đậu và các loại đậu thậm chí có thể giảm đường và triglyceride trong máu ở người béo, giảm tác động của gan nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó, bác sĩ He Yilin còn nhắc nhở rằng bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên tăng cường việc uống nước hơn so với bình thường. Bởi vì cơ thể cần nước để thực hiện quá trình trao đổi chất toàn diện, việc uống đủ nước sẽ có lợi cho quá trình trao đổi chất tại gan, giúp thanh lọc độc tố và giảm mỡ trong gan.