5 bước quan trọng mẹ bầu cần áp dụng khi phát hiện 'tràng hoa quấn cổ' em bé

1. Thai nhi 40 tuần bị dây rốn quấn cổ nhiều vòng được đỡ đẻ an toàn

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Nam vừa thành công trong việc đỡ đẻ cho một sản phụ sinh em bé bị dây rốn quấn cổ 4 vòng bằng phương pháp sinh thường. Sản phụ P.T.T., 40 tuổi, địa chỉ tại Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam, đã mang thai lần thứ 3 và nhập viện khi thai đã ở tuần thứ 40, chuyển dạ, và ở ngôi đầu.

Sau khi đến viện, cả sản phụ và gia đình đã yêu cầu phẫu thuật vì thông qua các cuộc khám thai và siêu âm trong 3 tháng cuối, em bé được phát hiện bị dây rốn quấn cổ nhiều vòng. Tuy nhiên, sau khi được đánh giá một cách toàn diện và tiên lượng quá trình sinh con, các bác sĩ trong ca trực đã nhận thấy việc theo dõi sinh thường là khả thi, và đã tư vấn sản phụ và gia đình yên tâm và cùng hợp tác.

2. Dây rốn là gì?

Sau gần 3 giờ theo dõi chặt chẽ và kiểm soát kỹ lưỡng tiến trình chuyển dạ, sản phụ đã sinh thường một bé trai, có cân nặng 2,9kg và dây rốn quấn cổ 4 vòng.

Đa số trường hợp dây rốn quấn cổ không gây ra biến chứng cho thai nhi, tuy nhiên vẫn có một số trường hợp nguy cơ biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Dây rốn là một sợi dây liên kết quan trọng giữa mẹ và thai nhi. Dây rốn có chiều dài khoảng từ 50-60cm, có hình dạng giống ống mềm mại và chứa các mạch máu quan trọng để cung cấp máu, oxy và dinh dưỡng cho thai nhi. Dây rốn này kết nối từ mô trong tử cung mẹ đến bụng của thai nhi.

Sau khi sinh, dây rốn sẽ được cắt và phần còn lại trên cơ thể của em bé sẽ tự khô và rụng dần. Nếu dây rốn của thai nhi có vấn đề hoặc bất thường, điều này có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Đặc biệt, khi dây rốn bị bất thường, thai nhi có thể bị thiếu oxy dẫn đến suy thai hoặc thậm chí tử vong.

3. Nguyên nhân dây rốn quấn cổ

Theo PGS. TS Nguyễn Mạnh Thắng - Trưởng khoa Đẻ, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, mỗi 4 trường hợp sinh ra sẽ có một trường hợp dây rốn quấn cổ. Nguyên nhân chủ yếu của dây rốn quấn cổ là do sự chuyển động quá mức của thai nhi trong những tháng đầu thai kỳ.

Trường hợp dây rốn dài hơn bình thường, có nhiều nước ối hoặc đa thai (sinh đôi, sinh ba...) có thể làm tăng nguy cơ dây rốn quấn cổ.

Dây rốn có thể quấn quanh cổ một hoặc nhiều vòng. Nếu dây rốn quấn ba vòng trở lên thì nguy cơ thai lưu tăng lên. Tuy nhiên, có những trường hợp không bắt buộc phải mổ lấy thai mà mẹ bầu vẫn có thể sinh thường dưới sự thăm khám và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ sản khoa.

4. Các biến chứng của dây rốn quấn cổ

Mặc dù phần lớn dây rốn quấn cổ không gây ra biến chứng nào cho thai nhi, nhưng vẫn có một số trường hợp nguy cơ biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra, cụ thể như:

Dây rốn quấn cổ thai là một hiện tượng khá phổ biến và thông thường không tạo ra vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi dây rốn quấn ba vòng trở lên, nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng hơn sẽ tăng lên. Tuyệt đối không tự ý mổ lấy thai khi bị tình trạng này xảy ra, bởi vì trong nhiều trường hợp, bác sĩ sản khoa có thể quản lý và theo dõi sự phát triển cũng như tình trạng sức khỏe của mẹ và thai một cách cẩn thận để quyết định loại phương pháp sinh phù hợp nhất.

Giảm lượng máu đến thai nhi có thể gây ra sự giảm thiểu về lượng máu và nồng độ oxy của thai nhi;

Hạn chế sự phát triển trong tử cung (IUGR). Việc cung cấp chất dinh dưỡng bị giảm làm cho thai nhi không phát triển đầy đủ;

Cắt dây rốn trong quá trình sinh ngả âm đạo để làm ngừng chảy máu và cung cấp oxy cho thai nhi;

Ràng buộc dây rốn: Thủ thuật này có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn lưu lượng máu đến thai nhi, tăng khả năng mắc bệnh và tử vong ở thai nhi;

Chậm phát triển: Ví dụ, bất cứ khi nào cơ thể thiếu oxy (huyết áp thấp hoặc không đủ máu), bại não có thể xảy ra.

Thai chết lưu: Hạn chế sự đi lưu thông máu và oxy trong thời gian dài có thể gây tử vong.

Thai nhi không hít thở không khí bên ngoài cho đến khi được sinh ra, do đó nguồn oxy cho thai nhi đến từ máu của người mẹ thông qua dây rốn. Nếu dây rốn bị thắt nút hoặc bị nén, lưu lượng máu sẽ bị giới hạn, gây suy giảm lượng máu, chất dinh dưỡng và oxy mà thai nhi nhận được. Mức độ nén chặt của dây rốn sẽ xác định mức độ nguy hiểm đối với thai nhi.

5. Chẩn đoán và điều trị dây rốn quấn cổ

Thai phụ cần thường xuyên đi khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ để phát hiện sớm các vấn đề bất thường về sức khỏe của thai phụ và thai nhi.

PGS. TS Nguyễn Mạnh Thắng cho biết, tiến hành siêu âm tử cung có thể đưa ra chẩn đoán về tình trạng dây rốn. Phương pháp này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh về cấu trúc và mô của thai nhi cũng như tử cung. Tuy nhiên, không phải lúc nào dây rốn cũng hiển thị rõ ràng trên hình ảnh siêu âm và thậm chí có thể không được nhìn thấy cho đến khi đến lúc sinh.

Hiện chưa có phương pháp nào để ngăn ngừa hoặc điều trị hiện tượng dây rốn quấn cổ. Trong trường hợp siêu âm cho thấy dây rốn quấn cổ, bác sĩ sẽ tiếp tục quan sát sự phát triển của thai nhi, lượng nước ối hiện có cũng như chuyển động của thai nhi.

Dây rốn quấn cổ là một hiện tượng khá phổ biến xảy ra trong khoảng 1 trong 4 trường hợp sinh và không luôn gây biến chứng cho thai nhi. Độ chặt của dây rốn sẽ ảnh hưởng đến lượng máu và lưu lượng oxy bị hạn chế đối với thai nhi. Trường hợp lưu lượng máu rốn bị tổn thương có thể đòi hỏi phải tiến hành mổ lấy thai. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp dây rốn quấn cổ, mẹ bầu vẫn có thể sinh thường mà không gặp phải biến chứng.