Xào, nướng, chiên rán là những cách nấu ăn phổ biến, nhưng cũng vô tình tạo ra một lượng lớn khói dầu có thể gây hại cho sức khỏe. Đặc biệt, đây là một trong những yếu tố tăng nguy cơ gây ung thư phổi.
Với các bà nội trợ hoặc những người thường xuyên làm việc trong bếp, nếu họ mắc phải ung thư phổi mà không hút thuốc lá trực tiếp hoặc thụ động, nguyên nhân có thể liên quan đến việc tiếp xúc nhiều với khói dầu trong bếp.
Nếu đun nóng dầu ăn ở nhiệt độ quá cao, dầu sẽ phân hủy và tạo thành các chất có thể gây hại như acrolein. Đặc biệt, dầu ăn kém chất lượng (thường là dầu bán tinh) có chứa chủ yếu triglycerid, một loại chất dễ phân hủy thành glyxerin và axit béo. Khi đun nóng ở nhiệt độ cao, glyxerin sẽ bị mất nước và bị oxy hóa, giải phóng các chất độc gây hại cho cơ thể, đặc biệt là phổi.
Ngoài ra, hít phải khói dầu trong thời gian dài có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn và tăng cân không bình thường, được gọi là "hội chứng say dầu". Hội chứng này xảy ra khi dầu được đun nóng lên khoảng 150 độ C, làm bay hơi một lượng lớn các chất độc hại. Hội chứng say dầu thường xảy ra ở những người nấu ăn thường xuyên như đầu bếp và các bà nội trợ.
3 điều nên làm để giảm thiểu tác hại của khói dầu
Để tránh hít phải khói dầu trong quá trình nấu ăn, nhiều người thường đeo khẩu trang để đảm bảo vệ sinh và giữ gìn sức khỏe của mình. Tuy nhiên, việc này chỉ giúp giảm thiểu một phần nhỏ tác hại của khói dầu.1. Hạn chế đun sôi dầu ở nhiệt độ cao và lựa chọn sử dụng dầu ăn chất lượng cao.
Nhiều người thường cho đến khi dầu ăn đạt đến điểm sôi và có khói bốc lên mới bắt đầu chiên xào với mong muốn làm món ăn thêm thơm ngon. Mặc dù cách làm này có thể tăng cường hương vị của món ăn, nhưng đồng thời nó cũng tăng khả năng hít phải khói dầu.
Điểm sôi của dầu rất cao. Khi dầu đạt đến điểm sôi và có khói bốc lên, thực tế là dầu ăn có khả năng cao sản sinh các chất độc hại. Các loại vitamin và axit béo trong dầu sẽ bị phá hủy, gây rối loạn cấu trúc tế bào và tạo ra các chất như oxit axit béo, aldehyde... gây hại cho sức khỏe.
Cùng với đó, chất lượng của dầu ăn cũng rất quan trọng. Khi xào, rán ở lửa nhỏ, nhiệt độ trung bình là khoảng 140 - 180 độ C, rán ở lửa lớn, mức nhiệt có thể lên tới mức 180 - 200 độ C. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, hãy chọn dầu ăn có điểm khói cao, khoảng 190 - 200 độ C, đây là nhiệt độ mà dầu ăn bắt đầu xuất hiện khói xanh nhạt.
Ngoài ra, cần chọn loại dầu ăn không dễ bị oxy hóa, ví dụ như dầu olive. Dầu đậu nành và dầu ngô có điểm khói cao, nhưng khả năng chống oxy hóa thấp, dễ gây ra các chất có hại ở nhiệt độ cao.
Để cải thiện hệ thống thông gió trong bếp, có một vài giải pháp mà bạn có thể áp dụng. Đầu tiên, bạn có thể lắp đặt một hệ thống hút mùi hiệu quả để loại bỏ mùi hương và khói từ việc nấu nướng. Bạn cũng có thể cân nhắc việc lắp đặt một cửa sổ thông gió hoặc mở cửa sổ hiện có một cách đều đặn để tạo luồng không khí trong lành trong phòng bếp. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng không gian bếp của bạn có đủ ánh sáng tự nhiên để tăng cường thông gió tự nhiên.
Khi nấu ăn, cần chú ý để không cho khói dầu tích tụ nhiều trong bếp, gây khó khăn cho người nấu và ảnh hưởng đến sức khỏe. Để đảm bảo không khí lưu thông và không gian bếp thông thoáng, hãy mở cửa sổ và cửa chính. Tuy nhiên, nếu bạn sống trong căn hộ chung cư với không gian bếp hẹp và không thể mở cửa, bạn có thể sử dụng các loại quạt thông gió hoặc máy hút mùi trong bếp.
Ngoài ra, khi sử dụng máy hút mùi, cần lưu ý không tắt máy ngay sau khi nấu. Vì lúc này, khói dầu và các chất độc khác vẫn chưa được hút hết. Thay vào đó, nên tắt máy hút mùi sau khi nấu ăn ít nhất là 3 - 5 phút.
3. Hạn chế việc chế biến thức ăn bằng phương pháp chiên rán.
Giảm việc sử dụng phương pháp chiên rán là cách hiệu quả nhất để giảm lượng khói dầu ăn tiếp xúc với cơ thể. Đồng thời, việc hạn chế thực phẩm chiên rán cũng giúp cải thiện sức khỏe bằng cách giảm lượng chất béo có hại nhập vào cơ thể, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh như béo phì, tim mạch, và tiểu đường... đồng thời cũng làm chậm quá trình lão hóa.
Thay vào đó, chúng ta có thể thưởng thức các món như luộc, hấp, ninh... Điều này vừa giúp chúng ta tận hưởng hương vị tự nhiên của thực phẩm, vừa giảm tác động tiêu cực của khói dầu ăn lên cơ thể, đồng thời cũng giúp tăng cường sức khỏe.
Nguồn và ảnh: Epochtimes, Pinterest