Khi nói đến vi sinh vật hoặc vi khuẩn, người ta thường nghĩ ngay đến những tác động tiêu cực của chúng. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa của con người, bao gồm cả dạ dày, chứa đựng một hệ vi sinh vật phức tạp, trong đó có cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Chúng đóng vai trò quan trọng đối với hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch và nhiều chức năng khác liên quan đến sức khỏe" - bác sĩ tiêu hóa Cai Yingjie (Đài Loan, Trung Quốc).
Ngoài công việc lâm sàng, ông hiện đang giảng dạy tại Đại học Yangming ở Đài Loan (Trung Quốc), và ông nhấn mạnh: "Các loại vi khuẩn có lợi cho dạ dày và hệ tiêu hóa chiếm khoảng 85% tổng lượng vi khuẩn trong đường tiêu hóa. Những loại vi khuẩn nổi bật như: Lactobacillus, Bacillus clausii, Bifidobacteria... chúng không chỉ giúp tiêu hóa tốt, bảo vệ dạ dày mà còn tăng cường hệ miễn dịch, giúp phòng ngừa nhiều bệnh tật khác, bao gồm cả bệnh liên quan đến dị ứng, tim mạch, rối loạn chuyển hoá và cả bệnh về thần kinh."
1. Ăn nhiều loại thực phẩm lên men
Bác sĩ Cai cho biết, việc nuôi dưỡng vi sinh vật có lợi là rất quan trọng. Và dưới đây là 4 cách đơn giản nhất mà bác sĩ khuyên chúng ta nên thực hiện.
Bác sĩ Cai cho biết, lý do các loại thực phẩm lên men tốt cho dạ dày và đường tiêu hóa là vì chúng có sự biến đổi bởi vi sinh vật. “Quá trình lên men thường liên quan đến vi khuẩn hoặc các loại nấm men chuyển đổi đường trong thực phẩm thành rượu hoặc axit hữu cơ".
Các sản phẩm lên men như sữa chua đều rất tốt trong việc nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi (Ảnh minh họa)
"Các sản phẩm lên men phổ biến như: miso, natto, kim chi, rau muống phơi khô, phô mai, sữa lên men, sữa chua, nước mắm, nước tương, đậu phụ lên men, giấm, rượu gạo lên men, trà Phổ Nhĩ... đều có lợi cho việc nuôi dưỡng vi khuẩn trong dạ dày".
Ông nói thêm rằng, để thu được lượng vi khuẩn tốt lớn hơn từ thực phẩm lên men thì các loại sữa chua, sữa lên men có hiệu quả lớn hơn, có thể ăn hàng ngày. Các thực phẩm lên men khác vừa kể ra có thể bổ sung lâu dài, mỗi lần ăn một ít để bổ sung nhiều loại vi khuẩn và đảm bảo sự đa dạng trong chế độ ăn uống.
2. Ăn thực phẩm chứa chất xơ hòa tan
"Chất xơ có thể được chia thành chất xơ không tan trong nước và chất xơ hòa tan trong nước. Chất xơ không hòa tan có thể thúc đẩy quá trình đại tiện và có lợi ích gián tiếp cho vi khuẩn tốt ở đường ruột. Loại chất xơ này thường được tìm thấy trong trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt, có cảm giác xơ cứng và cần thời gian nhai lâu hơn" - bác sĩ Cai giải thích.
Theo ông, thực phẩm giàu chất xơ hòa tan có lợi ích đối với vi khuẩn trong ruột và dạ dày, bao gồm lợi ích trực tiếp và gián tiếp. Chất xơ hòa tan cung cấp men vi sinh và "thức ăn" cho vi khuẩn có lợi trong ruột, cũng như tăng cảm giác no, ngăn ngừa bệnh tật, giảm đường huyết và cholesterol. Ngoài ra, nó cũng thúc đẩy sự phát triển men vi sinh và ức chế vi khuẩn có hại.
Ông gợi ý các thực phẩm giàu chất xơ tốt cho nuôi dưỡng vi khuẩn tốt như: yến mạch, đậu, khoai lang, khoai tây, bí ngô, đậu bắp, nấm, rong biển, súp lơ, cà rốt, táo, lê, chuối, kiwi, cam quýt, dưa, Konjac… Bạn cũng có thể ăn một số thực phẩm thanh nhiệt như đậu xanh, lúa mạch, cả hai loại thực phẩm này đều có tác dụng thanh nhiệt, cải thiện thể trạng nóng của cơ thể và giúp ích cho vi khuẩn đường ruột.
3. Tập thể dục đúng cách
Khoa học đã chứng minh rằng sự đa dạng cao của vi khuẩn đường ruột và lượng vi khuẩn tốt dồi dào cũng liên quan đến việc tập thể dục.
Việc tập thể dục một cách đủ sức và vui vẻ có thể thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tốt trong dạ dày (Ảnh minh họa)
“Khi bạn ra ngoại và chạy bộ trong công viên, vi khuẩn đường ruột có thể bắt đầu thay đổi theo hướng tích cực - ngay cả khi bạn không dùng men vi sinh. Nhưng không phải tất cả bài tập đều tạo ra thay đổi tích cực cho vi khuẩn đường ruột. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục nhịp điệu có tác dụng tốt nhất trong việc cải thiện vi khuẩn đường ruột” - bác sĩ Cai giải thích.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Cai, có 2 điều quan trọng cần nhớ khi tập thể dục để nuôi dưỡng và tăng cường vi khuẩn tốt. Đầu tiên là phải lựa chọn bài tập có cường độ phù hợp. “Mặc dù bơi lội, đạp xe và chạy đường dài đều là các bài tập aerobic nhưng tập luyện cường độ cao trong thời gian dài có thể giảm lượng máu lưu thông trong dạ dày - ruột, gây viêm toàn thân và tổn thương hệ tiêu hóa. Chỉ có tập thể dục nhịp điệu vừa phải mới có thể làm cho vi khuẩn đường ruột điều chỉnh theo hướng tích cực nhanh hơn”.
Thứ hai, ông nói rằng bạn cần tập thể dục với sự sẵn sàng và tâm trạng vui vẻ. "Hãy tận hưởng việc tập thể dục vì tập thể dục đúng cách cũng có thể giúp giảm căng thẳng. Chỉ khi tinh thần con người trở nên thoải mái và giảm bớt căng thẳng thì sự cân bằng của vi khuẩn đường ruột mới được cải thiện”.
4. Duy trì thói quen sinh hoạt tốt
Thường xuyên, vi khuẩn trung tính chiếm từ 60% - 70% trong ruột, khi số lượng vi khuẩn có lợi tăng lên, vi khuẩn trung tính sẽ trở thành vi khuẩn có lợi; nếu số lượng vi khuẩn có hại tăng lên, vi khuẩn trung tính sẽ trở thành vi khuẩn có hại.
Nên tránh những hành vi tăng số lượng vi khuẩn có hại, ví dụ như thói quen ăn uống không tốt. Điển hình là ăn uống không đúng giờ, bỏ bữa, ăn nhiều đồ chiên rán. Cũng không nên để căng thẳng tích tụ lâu dài, suy nghĩ tiêu cực kéo dài, dễ tức giận vì nó ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của vi khuẩn có lợi và sức khỏe dạ dày.
Nâng cao chất lượng giấc ngủ sẽ giúp dạ dày và hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn (hình minh họa)
Đặc biệt, tránh thức khuya. Thời gian tốt nhất để vi khuẩn có lợi cho dạ dày phát triển là trước 23 giờ. Việc ngủ đủ giấc không chỉ đơn thuần là ngủ 7 - 8 tiếng mỗi ngày. Quan trọng là cần ngủ ít nhất 5 - 6 giờ liên tục, không bị gián đoạn vào ban đêm.
Nguồn và ảnh: NTDTV, Family Doctor, Kknews